Πέτρα στα δόντια: Πρόληψη και αντιμετώπιση
Η οδοντική πλάκα είναι μια κολλώδης, άχρωμη μεμβράνη βακτηριδίων και ζαχάρων που εγκαθίσταται διαρκώς επάνω στα δόντια μας. Δημιουργείται σε όλους τους ανθρώπους και εάν δεν υπάρχει καλή στοματική υγιεινή ή δεν γίνονται τακτικοί οδοντιατρικοί έλεγχοι για την αφαίρεσή της, είναι η βασική αιτία της τερηδόνας και της περιοδοντίτιδας και εξελίσσεται σε πέτρα αν δεν απομακρύνεται καθημερινά.
Το τακτικό βούρτσισμα των δοντιών, η καθημερινή χρήση οδοντικού νήματος και το ξέπλυμα του στόματος με στοματικό διάλυμα είναι σημαντικές ενέργειες για την αποτροπή της συσσώρευσης πλάκας και πέτρας στα δόντια.
Τι είναι η οδοντική πέτρα;
Η πέτρα, που συχνά καλείται τρυγία, είναι η πλάκα που έχει σκληρυνθεί. Μπορεί να δημιουργηθεί στις παρυφές των ούλων αλλά κάτω από τα ούλα (πέτρα στα ούλα), και να ερεθίσει τον ουλικό ιστό. Η πέτρα προσφέρει στην πλάκα μεγαλύτερη επιφάνεια για να αναπτυχθεί καθώς και μια πιο κολλώδη επιφάνεια για να προσκολλήσει, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει σοβαρότερα προβλήματα, όπως τερηδόνα και περιοδοντική νόσο.
Αν σχηματιστεί πέτρα στα δόντια, ενδεχομένως θα μπορούσαν να εμφανιστούν προβλήματα όπως είναι οι κοιλότητες και η περιοδοντίτιδα, ακόμη και εάν ακολουθείτε ένα καλό καθημερινό πρόγραμμα στοματικής υγιεινής. Σε αντίθεση με την πλάκα στα δόντια, η πέτρα δεν μπορεί να αφαιρεθεί με το βούρτσισμα, αλλά πρέπει να αφαιρεθεί από τον οδοντίατρό σας.
Η πέτρα όχι μόνον απειλεί την υγεία των δοντιών και των ούλων σας, αλλά αποτελεί και αισθητικό πρόβλημα. Επειδή είναι πορώδης, απορροφάει εύκολα τις χρωστικές. Έτσι, εάν καταναλώνετε καφέ ή τσάι, ή καπνίζετε, έχετε επιπλέον λόγους να αποτρέψετε την ανάπτυξή της.
Τι προκαλεί πέτρα στα δόντια; Πώς δημιουργείται η πέτρα στα δόντια;
Η πλάκα στα δόντια προκαλείται από τις ενώσεις οξέων, οι οποίες παράγονται κατά τη διάσπαση των υδατανθράκων (σάκχαρα και άμυλα), που έχουν απομείνει στα δόντια μετά την κατανάλωση τροφών που τους περιέχουν, από τα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας.
Τα οξέα, που παράγονται από τη διάσπαση αυτή, σχηματίζουν μια κολλώδη μεμβράνη στα δόντια και καταστρέφουν το σμάλτο τους, εάν δεν υπάρχει καλή στοματική υγιεινή.
Με την πάροδο του χρόνου, εάν δεν αφαιρεθεί, η οδοντική πλάκα σκληραίνει και εμφανίζεται πέτρα στα δόντια, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ασθένεια των ούλων και άλλες πιο σοβαρές επιπλοκές.
Ποια είναι τα σημάδια εμφάνισης της οδοντικής πέτρας;
Η ανάπτυξη οδοντικής πλάκας σε οποιοδήποτε σημείο πάνω από τη γραμμή των ούλων μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα, καθώς τα βακτήρια που περιέχει μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό και καταστροφές στα ούλα. Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα προβλήματα μπορεί να οδηγήσουν σε προοδευτική ασθένεια των ούλων.
Το βασικότερο σημάδι πως κάποιος έχει πλάκα ή πέτρα στα δόντια του είναι η αίσθηση πως υπάρχει κάποιο χνούδι στα δόντια κατά το άγγιγμα με τη γλώσσα. Εκτός από αυτό όμως μερικά ακόμη σημάδια πως μπορεί να υπάρχει οδοντική πλάκα ή πέτρα (πέτρα στα δόντια συμπτώματα) είναι τα εξής:
- Χρόνια κακοσμία του στόματος (χαλίτωση)
- Ευαίσθητα, πρησμένα και κόκκινα ούλα που αιμορραγούν εύκολα μετά το βούρτσισμα (σημάδι ύπαρξης ασθένειας των ούλων)
Στην περίπτωση που υπάρχει οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα, συνιστάται η επίσκεψη στον οδοντίατρο για αφαίρεση της οδοντικής πλάκας ή πέτρας πριν εμφανιστούν σοβαρότερα προβλήματα.
Πώς μπορεί να προληφθεί η πέτρα στα δόντια;
Για την αποφυγή της συσσώρευσης οδοντικής πλάκας και μετέπειτα μετατροπής της σε πέτρα στα δόντια, η καλή στοματική υγιεινή είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Συγκεκριμένα:
- Βούρτσισμα των δοντιών τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα για τουλάχιστον 2 λεπτά κάθε φορά. Το βούρτσισμα πρέπει να διαρκεί για τουλάχιστον 2 λεπτά και να περιλαμβάνει κινήσεις που θα φτάνουν σε δυσπρόσιτες περιοχές πίσω από τα δόντια, ώστε να μπορέσει να αφαιρεθεί η πλάκα και να αποτραπεί ο σχηματισμός πέτρας στα δόντια. Η καλύτερη στιγμή για βούρτσισμα των δοντιών θεωρείται πως είναι ακριβώς μετά από κάθε γεύμα, ενώ οι περισσότεροι οδοντίατροι συνιστούν τη χρήση οδοντόβουρτσας με μαλακές τρίχες και οδοντόκρεμας που περιέχει φθόριο. Οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες έχει αποδειχθεί πως καθαρίζουν καλύτερα τα δόντια από τις χειροκίνητες, ενώ οι περισσότερες από αυτές έχουν και χρονόμετρο που βοηθάει στο να ξέρει κάποιος πότε έχουν περάσει τα 2 λεπτά.
- Χρήση απαλού οδοντικού νήματος τουλάχιστον μια φορά την ημέρα. Ανεξάρτητα από το πόσο καλά βουρτσίζει κάποιος τα δόντια του, η χρήση οδοντικού νήματος είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς βοηθά στην αφαίρεση της πλάκας σε σημεία που δεν φτάνει η οδοντόβουρτσα, όπως ανάμεσα από τα δόντια.
- Χρήση αντιβακτηριδιακού στοματικού διαλύματος. Τα αντιβακτηριδιακά στοματικά διαλύματα βοηθούν στη μείωση των βακτηρίων στη στοματική κοιλότητα, που οδηγούν στην εμφάνιση πλάκας και πέτρας στα δόντια.
- Τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο για έλεγχο και καθαρισμό των δοντιών με οδοντιατρικά εργαλεία για πέτρα, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.
- Υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής. Η κατανάλωση ανθυγιεινών σνακ, με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα και άμυλο, μεταξύ των γευμάτων τροφοδοτεί τα βακτήρια στη στοματική κοιλότητα και βοηθά στο σχηματισμό πλάκας και πέτρας στα δόντια. Επομένως, ο περιορισμός αυτών των ανθυγιεινών σνακ και η προτίμηση θρεπτικών τροφών, όπως το γιαούρτι και τα φρέσκα φρούτα ή λαχανικά, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην πρόληψη της οδοντικής πλάκας.
- Διακοπή του καπνίσματος. Μελέτες δείχνουν πως όσοι καπνίζουν έχουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν πέτρα στα δόντια.
Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης της οδοντικής πέτρας;
Η οδοντική πλάκα μπορεί να αφαιρεθεί σε πρώιμο στάδιο μέσου του σωστού βουρτσίσματος και χρήσης οδοντικού νήματος. Ωστόσο, εάν η οδοντική πλάκα μετατραπεί σε πέτρα στα δόντια, ο μόνος τρόπος αφαίρεσής της είναι μέσω καθαρισμού από τον οδοντίατρο με ειδικά εργαλεία.
Επομένως, εάν κατά τον οδοντιατρικό έλεγχο εντοπιστεί πέτρα στα δόντια, ο οδοντίατρος θα προχωρήσει σε αφαίρεση αυτής, αλλά μπορεί επίσης να συστήσει:
- Εφαρμογή οδοντικών σφραγιστικών για να την αποφυγή σχηματισμού οδοντικής πλάκας στην πάνω επιφάνεια μάσησης των δοντιών
- Λήψη φαρμάκων για την αντιμετώπιση της ξηροστομίας και αύξηση της παραγωγής σάλιου, που βοηθάει στην εξουδετέρωση των οξέων που προκαλούν την οδοντική πλάκα και πέτρα
- Χρήση συνταγογραφούμενης οδοντόκρεμας ή αντιβακτηριδιακού στοματικού διαλύματος
- Δοκιμή φθοριούχων θεραπειών (θεραπείες πέτρας για τα δόντια) για την επιβράδυνση της ανάπτυξης των βακτηρίων, που προκαλούν οδοντική πέτρα στη στοματική κοιλότητα