Τι είναι η κυτταρίτιδα και πώς φεύγει;

Μασούρη Σοφία

Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος

27 Ιουν 2023

Η κυτταρίτιδα είναι πολύ συχνή, ιδιαίτερα στις γυναίκες και λιγότερο στους άνδρες όπου μπορεί να κρύβει και μια ορμονική διαταραχή. Λόγω της όψης που δίνει στο δέρμα, η κυτταρίτιδα θεωρείται ανεπιθύμητη και μη συμβατή με τα πρότυπα ομορφιάς της κοινωνίας, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι άνθρωποι να προσπαθούν να την μειώσουν με διάφορες μεθόδους, όπως η απώλεια βάρους, η έντονη σωματική άσκηση και διάφορα προϊόντα (π.χ. κρέμες) που διατίθενται στο εμπόριο και ισχυρίζονται πως αποτελούν ιδανική λύση για την απομάκρυνσή της.

H κυτταρίτιδα, αν και είναι ενοχλητική και επίμονη, δεν είναι επικίνδυνη για κανέναν και δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας, καθώς η εμφάνισή της είναι απόλυτα φυσιολογική. Η εμφάνισή της μπορεί να βελτιωθεί με διάφορους τρόπους, αλλά δεν υπάρχει τρόπος πλήρους απαλλαγής από αυτή.

Τι είναι η κυτταρίτιδα;

Η κυτταρίτιδα είναι μια πολύ κοινή, ακίνδυνη πάθηση του δέρματος, που χαρακτηρίζεται από τη συσσώρευση λίπους ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του δέρματος. Αυτές οι εναποθέσεις λίπους περιβάλλονται από συνδετικό ιστό και κάνουν την επιφάνεια του δέρματος να φαίνεται σαν να υπάρχουν βαθουλώματα ή λακκάκια.

Πιο συγκεκριμένα, τα λιποκύτταρα που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος αποθηκεύουν ενέργεια και συγκρατούνται στη θέση τους με τη βοήθεια των ινών κολλαγόνου και διαχωριστικών μεμβρανών. Όταν με την πάροδο του χρόνου, οι ίνες κολλαγόνου και οι διαχωριστικές αυτές μεμβράνες χάνουν την ελαστικότητά τους και διασπώνται, τα λιποκύτταρα έχουν την ευκαιρία να διογκωθούν και να πιέσουν το δέρμα προς τα πάνω και το συνδετικό ιστό προς τα κάτω. Αυτό το φαινόμενο σε συνδυασμό με την εναπόθεση υγρού κάτω από το δέρμα έχει ως αποτέλεσμα η επιφάνεια του δέρματος στο σημείο εκείνο να φαίνεται ανομοιόμορφη.

Η κυτταρίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορα μέρη του σώματος, αλλά συχνότερα επηρεάζει τους μηρούς, τους γλουτούς, τους γοφούς και την κοιλιά.

Ποια είναι τα είδη της κυτταρίτιδας; 

Η κυτταρίτιδα μπορεί να διακριθεί σε 2 είδη:

• Μαλακή κυτταρίτιδα

Η μαλακή κυτταρίτιδα είναι το αποτέλεσμα της μη φυσιολογικής συσσώρευσης λίπους σε σημεία του σώματος, όπως τα χέρια, οι μηροί και οι γλουτοί, που προκαλεί χαλάρωση του δέρματος. Αυτό το είδος κυτταρίτιδας δεν προκαλεί πόνο κατά το άγγιγμα και είναι πιο ορατό όταν κάποιος είναι καθισμένος.

• Σκληρή κυτταρίτιδα

Η σκληρή κυτταρίτιδα χαρακτηρίζεται κυρίως από τα λακκάκια στην περιοχή των μηρών, που δίνουν στο δέρμα την όψη ενός φλοιού πορτοκαλιού. Το είδος αυτό κυτταρίτιδας μπορεί να είναι επώδυνο κατά το άγγιγμα και χρειάζεται αντιμετώπιση για να μην χειροτερέψει.

Η κυτταρίτιδα μπορεί επίσης να διαχωριστεί σε διαφορετικά στάδια:

• Στάδιο 0: Δεν παρατηρούνται σημάδια κυτταρίτιδας στο σώμα
• Στάδιο 1: Τα σημάδια της κυτταρίτιδας είναι ορατά μόνο όταν κάποιος ασκήσει πίεση στο δέρμα
• Στάδιο 2: Τα λακκάκια στην επιφάνεια του δέρματος είναι ορατά όταν κάποιος είναι καθισμένος, αλλά όχι όταν είναι όρθιος
• Στάδιο 3: Η κυτταρίτιδα είναι εμφανής σε κάθε στάση του σώματος και συνήθως εκδηλώνεται σε άτομα που έχουν παχυσαρκία

Τι προκαλεί την κυτταρίτιδα;

Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως η κυτταρίτιδα επιδεινώνεται με την πρόσληψη βάρους, αυτή μπορεί να εμφανιστεί και σε αδύνατα άτομα ή άτομα με καλή φυσική κατάσταση.

Οι ακριβείς αιτίες εμφάνισης της κυτταρίτιδας δεν είναι γνωστές, αλλά μερικοί παράγοντες που συμβάλουν στην εμφάνισή της μπορεί να είναι οι εξής:

• Ανατομία του δέρματος 
  Η διάταξη του συνδετικού ιστού του δέρματος, η οποία ποικίλει ανάλογα με το φύλο, αποτελεί αιτία εμφάνισης της κυτταρίτιδας.
  

  Οι ίνες του συνδετικού ιστού στους άνδρες είναι διατεταγμένες έτσι ώστε να διασταυρώνονται μεταξύ τους, ενώ στις γυναίκες είναι κάθετες και παράλληλες μεταξύ τους σε μεγαλύτερη απόσταση απ' ότι στους άνδρες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα στις γυναίκες να υπάρχει περισσότερος χώρος μεταξύ των ινών αυτών για την ανάπτυξη των λιποκυττάρων.

  Επιπλέον, στους άνδρες η επιφάνεια του δέρματος είναι παχύτερη από αυτή των γυναικών, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται πιο δύσκολα η κυτταρίτιδα.
• Ορμονικές αλλαγές
  Οι φυλετικές ορμόνες είναι ένας ακόμη παράγοντας που συμβάλει στην εμφάνιση κυτταρίτιδας. Στις γυναίκες, τα λιποκύτταρα συσσωρεύονται στις θέσεις που εμφανίζεται η κυτταρίτιδα και εκεί υπάρχουν αποθήκες οιστρογόνων, ενώ στους άνδρες δεν παρατηρείται το φαινόμενο αυτό.
• Γενετικοί παράγοντες
  Η κυτταρίτιδα θεωρείται πως μπορεί να είναι αποτέλεσμα κληρονομικότητας, καθώς ορισμένες μελέτες έχουν εντοπίσει γονίδια που φαίνεται να είναι υπεύθυνα για την προδιάθεση ενός ανθρώπου στην κυτταρίτιδα, ενώ επίσης είναι σύμπτωμα των καυκασίων και όχι της μαύρης φυλής.
• Ηλικία
  Σε νεαρές ηλικίες, το δέρμα είναι πιο λείο, καθώς ο συνδετικός ιστός σε αυτό είναι πιο εύπλαστος και ελαστικός. Ωστόσο, με την πάροδο των χρόνων, ο συνδετικός ιστός αρχίζει να γίνεται ολοένα και πιο άκαμπτος, με αποτέλεσμα η επιδερμίδα να χάνει την ελαστικότητά της και η κυτταρίτιδα να γίνεται πιο εμφανής.

Εκτός από τα παραπάνω, υπάρχουν μερικοί ακόμη παράγοντες, που συνδέονται περισσότερο με τον τρόπο ζωής ενός ανθρώπου και μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της κυτταρίτιδας. Σε αντίθεση με τις πιθανές αιτίες εμφάνισης της κυτταρίτιδας, οι παράγοντες αυτοί μπορούν να ελεγχθούν και είναι οι εξής:

• Ανθυγιεινή διατροφή
• Αφυδάτωση
• Κάπνισμα
• Αργός μεταβολισμός
• Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας

Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης της κυτταρίτιδας; 

Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις για την προσωρινή βελτίωση της εμφάνισης της κυτταρίτιδας. Μερικές από αυτές είναι οι εξής:

• Θεραπεία με λέιζερ: Αυτή η μέθοδος περιλαμβάνει τη χρήση λέιζερ για καταστροφή των ινών του συνδετικού ιστού που δεσμεύουν το λίπος, ενίσχυση της ανάπτυξης του κολλαγόνου και βελτίωση της όψης του δέρματος. Τα αποτελέσματα διαρκούν για τουλάχιστον 6 μήνες. 

• Θεραπεία με ραδιοσυχνότητες: Η μέθοδος αυτή περιλαμβάνει μια συσκευή που χρησιμοποιεί θερμότητα σε μορφή ραδιοσυχνότητας για τη βελτίωση της εμφάνισης του δέρματος. Συνήθως χρειάζονται αρκετές συνεδρίες με τον δερματολόγο για να παρατηρηθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα και συχνότερη επανάληψη για τη διατήρηση αυτών, σε σχέση με τη θεραπεία που χρησιμοποιεί λέιζερ.

• Θεραπεία με κρουστικά ηχητικά κύματα: Σε αυτή τη μέθοδο χρησιμοποιείται μια μικρή συσκευή που εκπέμπει κρουστικά ηχητικά κύματα προς το σώμα, διαλύοντας έτσι την κυτταρίτιδα. Χρειάζονται αρκετές συνεδρίες για να παρατηρηθούν αποτελέσματα και δεν είναι γνωστό το πόσο αυτά μπορεί να διαρκέσουν.

• Χειρουργική επέμβαση: Κατά τη χειρουργική επέμβαση για απομάκρυνση της κυτταρίτιδας, ο ιατρός δημιουργεί μια μικρή τομή στο δέρμα και προσπαθεί να αφαιρέσει τις ίνες του συνδετικού ιστού που συγκρατούν το λίπος, για να εξομαλύνει την εμφάνιση του δέρματος. Τα αποτελέσματα αυτής της τεχνικής μπορούν να διαρκέσουν από 2 έως 3 χρόνια. 

• Μασάζ: Η αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας με τη μέθοδο του μασάζ βασίζεται στην αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος και μείωση της συσσώρευσης των υγρών στην προσβεβλημένη περιοχή. Ωστόσο, οι περισσότερες μέθοδοι αυτού του είδους (πχ. ενδερμολογία) προσφέρουν μόνο βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα. 

• Τοπικές κρέμες: Στην αγορά κυκλοφορεί μια μεγάλη σειρά τοπικών προϊόντων που ισχυρίζονται πως βοηθούν στην αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας. Αυτά συνήθως περιέχουν συστατικά που προάγουν τη διάσπαση του λίπους, όπως η καφεΐνη και η θεοφυλλίνη, ή περιέχουν εκχυλίσματα βοτάνων και άλλα συστατικά με υποτιθέμενα οφέλη. Ωστόσο, η χρήση αυτών των προϊόντων θεωρείται πως δεν προσφέρει κάποιο σημαντικό όφελος, εκτός αν αυτή συνδυαστεί με κάποια από τις παραπάνω θεραπείες.

• Ενέσιμες μεσοθεραπείες σώματος: Αυτές πρέπει να εστιάζουν στις θέσεις που είναι πιο έντονη η κυτταρίτιδα και να γίνονται με ένα εντατικό πρωτόκολλο τουλάχιστον 6 συνεδριών ανά 2 εβδομάδες. Οι ουσίες που χρησιμοποιούνται είναι συνήθως καφείνη, λ-καρνιτίνη, βιταμίνες, ανιοξειδωτικά και συσφιγκτικοί πσράγοντες.

Σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής θα μπορούσαν επίσης να συμβάλουν στη βελτίωση της κυτταρίτιδας, όπως:

• Απώλεια βάρους
• Τακτική σωματική άσκηση
• Ισορροπημένη διατροφή
• Διακοπή καπνίσματος

Κυτταρίτιδα και διατροφή

Η διατροφή μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της κυτταρίτιδας, καθώς σχετίζεται με την υγεία του δέρματος. Συγκεκριμένα, μια υγιεινή διατροφή μπορεί να συμβάλει στη διατήρηση της ελαστικότητας του συνδετικού ιστού του δέρματος, στη μείωση της φλεγμονής και αποτροπή της κατακράτησης υγρών. Όλα αυτά μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της κυτταρίτιδας.

Μια δίαιτα πλούσια σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, φυτικές ίνες, υγιεινά λιπαρά οξέα και πρωτεΐνη μπορεί να είναι ευεργετική. Αντιθέτως, η κατανάλωση αλκοόλ, καφεΐνης, επεξεργασμένων τροφίμων πλούσιων σε υδατάνθρακες, λίπη, συντηρητικά και αλάτι μπορεί να δράσει με τον αντίθετο τρόπο.

Μπορεί η σωματική άσκηση να βοηθήσει στην απομάκρυνση της κυτταρίτιδας;

Η τακτική σωματική άσκηση (τρέξιμο, ποδηλασία, ασκήσεις με αντιστάσεις) βοηθά στην αύξηση της μυϊκής μάζας και της κυκλοφορίας του αίματος σε ορισμένα σημεία του σώματος, δύο πράγματα που μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της κυτταρίτιδας, αλλά όχι στην πλήρη απομάκρυνσή της.

Είναι δυνατή η πλήρης απαλλαγή από την κυτταρίτιδα; 

Η εμφάνιση της κυτταρίτιδας μπορεί να βελτιωθεί με διάφορες μεθόδους, αλλά δεν μπορεί να απομακρυνθεί εντελώς.

Η κυτταρίτιδα προκαλείται από συσσώρευση του λίπους και εκδηλώνεται με τη μορφή βαθουλωμάτων στο δέρμα ως φλοιός πορτοκαλιού. Παρόλο που δεν είναι επικίνδυνη για την υγεία, μερικοί άνθρωποι μπορεί να αναζητούν τρόπους θεραπείας της για αισθητικούς λόγους. Ωστόσο, η εμφάνισή της είναι απόλυτα φυσιολογική και δεν χρειάζεται να προκαλεί ανησυχία, αλλά αξίζει να προσπαθούμε για την καλύτερη εικόνα υγείας και ομορφιάς του εαυτού μας.

Η Μασούρη Σοφία είναι Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος με ιδιωτικό ιατρείο στη Ραφήνα και στα Ιλίσια. Είναι απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της θητείας της στο αγροτικό ιατρείο Μπατσίου στην Άνδρο. Ξεκίνησε ειδικότητα Παθολογίας στο Γενικό Νοσοκομείο "Αμαλία Φλέμινγκ" στην Αθή