Αυχενικό σύνδρομο Πώς οι καθημερινές συνήθειες μπορούν να προκαλέσουν το αυχενικό σύνδρομο

Πώς οι καθημερινές συνήθειες μπορούν να προκαλέσουν το αυχενικό σύνδρομο

Δρ. Πεντερίδης Ιωάννης Ορθοπαιδικός - Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Δρ. Πεντερίδης Ιωάννης
Ορθοπαιδικός - Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο ταλαιπωρούνται από αυχενικό σύνδρομο ή αλλιώς από πόνο στον αυχένα. Η κακή στάση του σώματος εν ώρα εργασίας ή ψυχαγωγίας, το ψυχικό στρες και ορισμένες ασθένειες όπως η οστεοαρθρίτιδα, η στένωση της σπονδυλικής στήλης, η αυχενική σπονδύλωση, το τσιμπημένο νεύρο ή ένας όγκος στη σπονδυλική στήλη, είναι μόνο ορισμένες από τις βασικότερες αιτίες της αυχεναλγίας.

Παρότι το αυχενικό σύνδρομο σπάνια αποτελεί σύμπτωμα σοβαρού προβλήματος υγείας, θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας αν ο πόνος είναι χρόνιος και συνοδεύεται από μούδιασμα και απώλεια δύναμης στα χέρια.

Τι είναι το αυχενικό σύνδρομο;

Αυχενικό σύνδρομο ονομάζεται ο πόνος που επηρεάζει την περιοχή μέσα και γύρω από τη σπονδυλική στήλη, στην περιοχή του λαιμού. Η περιοχή αυτή, ορθοπεδικά ονομάζεται αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, οπότε το αυχενικό σύνδρομο προκαλεί πόνο στην αυχενική μοίρα, ως αποτέλεσμα τραυματισμών ή άλλων διαταραχών και ασθενειών που επηρεάζουν τα νεύρα, τα οστά, τους συνδέσμους, τις αρθρώσεις και τους μυς της αυχενικής μοίρας.

Η αυχενική μοίρα αποτελείται από 7 οστά (σπόνδυλοι Α1 - Α7), τα οποία χωρίζονται μεταξύ τους από μεσοσπονδύλιους δίσκους, οι οποίοι επιτρέπουν στη σπονδυλική στήλη να κινείται άνετα και χωρίς προβλήματα κατά τη διάρκεια της κίνησης. Κάθε οστό της σπονδυλικής στήλης έχει ένα άνοιγμα στο εσωτερικό του, που σχηματίζει έναν κοίλο χώρο σε ολόκληρο το μήκος της πλάτης. Ο εν λόγω χώρος ονομάζεται νωτιαίος σωλήνας και από αυτόν διέρχεται ο νωτιαίος μυελός και τα νωτιαία νεύρα. Οποιοδήποτε πρόβλημα ή ανωμαλία επηρεάζει τα νεύρα και τα οστά της σπονδυλικής στήλης, μπορεί να προκαλέσει πόνο.

Ο πόνος στον αυχένα μπορεί να είναι αξονικός (ο πόνος που γίνεται κατά κύριο λόγο αισθητός στον αυχένα) ή ριζικός (ο πόνος που ακτινοβολεί από τον αυχένα σε άλλες κοντινές περιοχές του σώματος, όπως οι ώμοι και τα χέρια), οξύς (ο πόνος που διαρκεί για μερικές ημέρες) ή χρόνιος (ο πόνος που διαρκεί για περισσότερο από τρεις μήνες). Τις πλείστες φορές, ο αυχενικός πόνος ανακουφίζεται με παυσίπονα, θεραπείες και ασκήσεις.

Ποια τα αίτια του αυχενικού συνδρόμου;

Το αυχενικό σύνδρομο μπορεί να είναι αποτέλεσμα πολλών αιτιών. Νοουμένου ότι ο λαιμός (αυχενική μοίρα) σηκώνει το βάρος του κεφαλιού, μακροχρόνια οι μυς της συγκεκριμένης περιοχής καταπονούνται, προκαλώντας πόνο. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες αιτίες αυχεναλγίας, τις οποίες θα δούμε αναλυτικά πιο κάτω.

  • Φυσική φθορά αρθρώσεων

Όλες οι αρθρώσεις του σώματος, χωρίς να εξαιρούνται αυτές του λαιμού, τείνουν να φθείρονται φυσικά κατά τη γήρανση, προκαλώντας πόνο. Οι πιο κοινές εκφυλιστικές καταστάσεις που προκαλούν πόνο στον αυχένα (εκφυλισμός τμημάτων της αυχενικής μοίρας) είναι η οστεοαρθρίτιδα (η φθορά του χόνδρου των αρθρώσεων της σπονδυλικής στήλης) και η σπονδυλική στένωση (στένωση των διαστημάτων που υπάρχουν στη σπονδυλική στήλη).

  • Μυϊκή καταπόνηση

Η παρατεταμένη κακή στάση του σώματος μπροστά στον υπολογιστή ή το κινητό, η υπερβολική χρήση του αυχένα ή ακόμη και το διάβασμα ενός βιβλίου στο κρεβάτι σε λανθασμένη στάση σώματος, είναι δραστηριότητες που προκαλούν μυϊκή καταπόνηση και πόνο στον αυχένα. Οι αδύναμοι κοιλιακοί μυς σε συνδυασμό με το αυξημένο σωματικό βάρος, επηρεάζουν την ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης, προκαλώντας αυχενικό πόνο.

  • Ψυχικό στρες

Ο πόνος στον αυχένα μπορεί να είναι αποτέλεσμα άγχους, διότι το άγχος προκαλεί σφίξιμο στους μυς του λαιμού.

  • Συμπίεση νεύρου

Όταν τα νεύρα που διαπερνούν τον κοίλο χώρο των αυχενικών σπονδύλων συμπιεστούν, προκαλείται πόνος στην αυχενική περιοχή.

  • Τραυματισμός

Πολύ συχνά ο πόνος στον αυχένα είναι αποτέλεσμα απότομου τραντάγματος του λαιμού προς τα πίσω ή άλλου τραυματισμού που προκαλεί βλάβη στους μυς, τις σπονδυλικές αρθρώσεις, τους δίσκους, τους συνδέσμους και τις ρίζες των νεύρων του νωτιαίου μυελού.

  • Ασθένειες

Ο πόνος στον αυχένα μπορεί να είναι αποτέλεσμα ασθενειών που επηρεάζουν τα οστά ή τα νεύρα της αυχενικής μοίρας, όπως ο καρκίνος, η μηνιγγίτιδα και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Ποια τα συμπτώματα του αυχενικού συνδρόμου;

Το αυχενικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από μια πληθώρα συμπτωμάτων όπως:

Πόνος και δυσκαμψία 

Το αυχενικό σύνδρομο προκαλεί πόνο στη μέση ή και στις δύο πλευρές του λαιμού, ο οποίος ακτινοβολεί στους ώμους και τον θώρακα. Ο πόνος αυτός συνοδεύεται από αδυναμία και πόνο στα χέρια, πονοκέφαλο που επηρεάζει κυρίως το πίσω μέρος του κεφαλιού και σφιγμένους μυς στο πίσω μέρος του κεφαλιού.

Μάλιστα, παρατηρείται και σημαντική δυσκαμψία στον αυχένα, που δυσκολεύει την κίνηση του λαιμού προς τη δεξιά ή την αριστερή πλευρά. Σημειώνεται ότι η δυσκαμψία του αυχένα που δυσκολεύει την έκταση των χεριών πάνω από το κεφάλι, μπορεί να αποτελεί σημάδι ρευματικής πολυμυαλγίας (PMR), μιας κατάστασης που προκαλεί φλεγμονή στους μυς, η οποία επηρεάζει κυρίως άτομα άνω των 65 ετών.

Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα

Όταν οι μυς, τα οστά ή οι ιστοί ασκούν υπερβολική πίεση σε ένα νεύρο της αυχενικής μοίρας, προκαλείται μούδιασμα και μυρμήγκιασμα στα χέρια και τα δάκτυλα των χεριών. Όταν η αιτία της πίεσης αποκατασταθεί, το μυρμήγκιασμα των χεριών υποχωρεί, αλλά αν το πρόβλημα επιμένει χωρίς εμφανή αιτία, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας για εξετάσεις και συνταγογράφηση φαρμάκων που αποσυμπιέζουν τα νεύρα.

Μυϊκοί σπασμοί

Μυϊκός σπασμός είναι το ξαφνικό σφίξιμο ενός μυ του σώματος. Οι μυϊκοί σπασμοί στην αυχενική περιοχή, προκαλούν πόνο και δυσκαμψία στην επηρεαζόμενη περιοχή του λαιμού, που καθιστά δύσκολη την κίνηση του κεφαλιού.

Ζάλη

Η ζάλη αποτελεί σύμπτωμα του αυχενικού συνδρόμου, ως αποτέλεσμα συμπίεσης κάποιας αρτηρίας κοντά στη σπονδυλική στήλη. Η συμπίεση της αρτηρίας μειώνει παροδικά τη ροή του αίματος, προκαλώντας συσκότιση και ζάλη. Μιλήστε με τον γιατρό σας αν βιώνετε κάτι αντίστοιχο, διότι η ζάλη μπορεί να είναι αποτέλεσμα, άλλης πιο σοβαρής αιτίας.

Ήχοι τριβής ή σπασίματος στον αυχένα 

Crepitus ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία ο ασθενής ακούει ήχους σπασίματος (κρακ) ή τριβής όταν μετακινεί το κεφάλι του, η οποία είναι συνήθως αποτέλεσμα τριβής του ενός οστού πάνω στο άλλο.

Άλλα συμπτώματα

  • Κόπωση
  • Αλλαγές στη διάθεση
  • Δυσκολία στην ισορροπία και στο περπάτημα
  • Αδυναμία στα χέρια ή στα πόδια

Πώς γίνεται η διάγνωση του αυχενικού συνδρόμου;

Ο γιατρός, για να κάνει διάγνωση αυχενικού συνδρόμου, αρχικά ελέγχει το ιστορικό του ασθενή και πραγματοποιεί μια φυσική εξέταση, κατά την οποία ελέγχει την ευθυγράμμιση του κεφαλιού και του λαιμού, παρατηρεί το εύρος της κίνησης του αυχένα και ψηλαφίζει τους μυς της περιοχής, εξετάζοντάς τους για σημάδια καταπόνησης. Στη συνέχεια, για να βρει την αιτία του πόνου, προχωρά σε διαγνωστικές εξετάσεις όπως:

  • Ακτινογραφίες: Οι ακτινογραφίες μπορούν να δείξουν προβλήματα με τα οστά και τους μαλακούς ιστούς, προβλήματα ευθυγράμμισης του τραχήλου, κατάγματα, δίσκους που έχουν μετακινηθεί από τη θέση τους (δισκοπάθεια) και αρθρίτιδα
  • Αξονική τομογραφία (CT): Η αξονική τομογραφία μπορεί να δείξει σημάδια φθοράς και δισκοκήλη
  • Μαγνητική τομογραφία (MRI): Η μαγνητική τομογραφία μπορεί να δείξει προβλήματα με τα νεύρα, τον νωτιαίο μυελό, τον μυελό των οστών και τον μαλακό ιστό, σημάδια μόλυνσης, μετακίνηση δίσκου, όγκους και κύστεις στον αυχένα
  • Εργαστηριακές εξετάσεις: Εργαστηριακές εξετάσεις που πραγματοποιούνται για το αυχενικό σύνδρομο είναι εξετάσεις αίματος (CBC), αναλύσεις ούρων και εξετάσεις δεικτών φλεγμονής που δείχνουν σημάδια μόλυνσης, ρευματολογικές αιτίες του πόνου και καρκίνο
  • Ηλεκτροδιαγνωστικές εξετάσεις: Οι ηλεκτροδιαγνωστικές εξετάσεις, όπως η μελέτη αγωγιμότητας των νεύρων (NCS) και το μυελόγραμμα, είναι εξετάσεις που ελέγχουν τη λειτουργία των νεύρων και των μυών

Ποια η αντιμετώπιση του αυχενικού συνδρόμου;

Η θεραπεία του αυχενικού συνδρόμου στοχεύει στην ανακούφιση του πόνου και στη βελτίωση της κίνησης του αυχένα. Ορισμένες από τις θεραπευτικές επιλογές του αυχενικού συνδρόμου είναι:

  • Παυσίπονα

Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα μειώνουν τον πόνο και τη φλεγμονή και χρησιμοποιούνται για περιπτώσεις ήπιου πόνου στον αυχένα. Αν ο πόνος επιμένει και είναι σοβαρός, μιλήστε με τον γιατρό σας για περεταίρω εξετάσεις και συνταγογράφηση πιο δυνατών παυσίπονων.

  • Μυοχαλαρωτικά

Τα μυοχαλαρωτικά βοηθούν στην επούλωση και χαλάρωση των μυών του αυχένα. Να υπενθυμίσουμε ότι οι σφιγμένοι μυς προκαλούν πόνο στον αυχένα.

  • Φυσιοθεραπεία

Οι φυσιοθεραπευτικές ασκήσεις ενισχύουν τους μυς και τους τένοντες του λαιμού, βελτιώνοντας την ευλυγισία και την κίνηση. Μπορεί η ξεκούραση να φαίνεται δελεαστική όταν υπάρχει πόνος, ωστόσο, η πολλή ξεκούραση μπορεί να προκαλέσει δυσκαμψία στον αυχένα, αντί να βελτιώσει την κατάσταση. Συμβουλευτείτε έναν φυσιοθεραπευτή.

  • Μονάδα διαδερμικής ηλεκτρικής νευρικής διέγερσης (TENS)

Η μονάδα διαδερμικής ηλεκτρικής νευρικής διέγερσης, προϋποθέτει την εφαρμογή ηλεκτρικού ρεύματος χαμηλής τάσης στο δέρμα κοντά στα νεύρα του αυχένα, με στόχο την ελαχιστοποίηση του σήματος του πόνου που φτάνει στον εγκέφαλο. Η εν λόγω διαδικασία μειώνει τη δυσφορία στον αυχένα.

  • Ενέσεις στεροειδών

Οι ενέσεις στεροειδών χορηγούνται κοντά στις ρίζες των νεύρων και μειώνουν τη φλεγμονή και τον πόνο. Οι εν λόγω ενέσεις χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις χρόνιου και επίμονου πόνου, που δεν ανακουφίζεται μέσω άλλων θεραπειών.

  • Μαλακό κολάρο

Το μαλακό κολάρο που στηρίζει τον λαιμό, ανακουφίζει τον πόνο μειώνοντας την πίεση που ασκείται στον αυχένα. Φροντίστε να το χρησιμοποιείτε καθημερινά για 3 ώρες, για τουλάχιστον 1 - 2 εβδομάδες. Ωστόσο, πριν τη χρήση του συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

  • Εναλλακτικές θεραπείες

Εναλλακτικές θεραπείες, όπως ο βελονισμός και το μασάζ, ανακουφίζουν τον πόνο και χαλαρώνουν τους σφιγμένους μυς που προκαλούν πόνο στον αυχένα.

  • Χειρουργική επέμβαση

Για τις περισσότερες περιπτώσεις αυχενικού συνδρόμου, δεν απαιτούνται χειρουργικές επεμβάσεις. Οι χειρουργικές επεμβάσεις επιλέγονται σε περιπτώσεις όπως η μετακίνηση σπονδύλου (σπονδυλολίσθηση), η μετακίνηση ή άλλη βλάβη στον δίσκο (δισκοπάθεια) και η συμπίεση νεύρου της σπονδυλικής στήλης από τα οστά του ίδιου του σπονδύλου ή από άλλη αιτία.

Απορίες σχετικά με το αυχενικό σύνδρομο

Πώς θα καταλάβετε αν ο πόνος στον αυχένα σας είναι σοβαρός και πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας;

Αν ο πόνος στον αυχένα σας δεν βελτιώνεται με παυσίπονα, μυοχαλαρωτικά και ζεστές κομπρέσες και διαρκεί για αρκετές εβδομάδες (περισσότερο από 6 εβδομάδες), τότε θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας. Επιπρόσθετα, θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό να επισκεφτείτε τον ορθοπαιδικό σας για εξετάσεις αν ο πόνος ακτινοβολεί στους ώμους, τα χέρια και τα πόδια, προκαλώντας μούδιασμα, μυρμήγκιασμα και αδυναμία.

Τι είναι το τσιμπημένο νεύρο στον λαιμό;

Αυχενική ριζοπάθεια είναι αυτό που στην καθομιλουμένη αναφέρουμε ως «τσιμπημένο νεύρο στον λαιμό», μια κατάσταση που είναι αποτέλεσμα συμπιεσμένου νεύρου στον αυχένα. Το τσιμπημένο νεύρο προκαλεί πόνο που ακτινοβολεί στα χέρια και τους ώμους, προκαλώντας μούδιασμα.

Πώς θα αναγνωρίσετε τον τραβηγμένο μυ του αυχένα;

Ο τραβηγμένος μυς του αυχένα, που στην αφή είναι δύσκαμπτος και σφικτός, προκαλεί πόνο και δυσκαμψία στην πλευρά του λαιμού που είναι τοποθετημένος. Ο πόνος επεκτείνεται στο πίσω μέρος του λαιμού και επιδεινώνεται με την κίνηση.

Ποιος είναι ο πιο γρήγορος τρόπος ανακούφισης του πόνου στον αυχένα στο σπίτι;

Ο γρηγορότερος τρόπος ανακούφισης του πόνου στον αυχένα είναι οι θερμές και κρύες κομπρέσες στο σημείο του πόνου. Οι παγοκύστες μειώνουν τη φλεγμονή και οι θερμοφόρες χαλαρώνουν τους σφιγμένους μυς. Κάντε κομπρέσες εναλλάξ, αρκετές φορές τη μέρα, για 20 λεπτά τη φορά.

Πώς θα προλάβετε τον πόνο στον αυχένα;

Για να προλάβετε τον πόνο στον αυχένα ακολουθήστε τις πιο κάτω συμβουλές:

  • Σωστή θέση ύπνου: Χρησιμοποιήστε το μαξιλάρι σας, έτσι ώστε να στηρίζεται το κεφάλι σας και να ευθυγραμμίζεται με το υπόλοιπο σώμα.
  • Καλή στάση σώματος: Τοποθετήστε στο σωστό για εσάς ύψος τα τηλέφωνα και τους υπολογιστές σας, ώστε να μην χρειάζεται να σκύβετε ή να τεντώνετε τον λαιμό σας όταν εργάζεστε. Όταν κάθεστε στο γραφείο, προσέξτε να έχετε τους ώμους σας ευθυγραμμισμένους και την πλάτη σας σε ευθεία θέση, για να αποφύγετε την καταπόνηση των μυών του λαιμού σας.
  • Αποφυγή βάρους στους ώμους: Αποφύγετε να κουβαλάτε βιβλία στους ώμους σας σε τσάντες πλάτης. Εναλλακτικά χρησιμοποιήστε τσάντες με ρόδες.
  • Μετακίνηση σώματος: Αν η εργασία σας είναι καθιστική, κάντε ολιγόλεπτα διαλείμματα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, κατά τη διάρκεια των οποίων θα τεντώνετε ολόκληρο το σώμα σας και θα μετακινείτε κυκλικά, πάνω και κάτω τον λαιμό σας.

Συνοπτικά, το κεφάλι, το οποίο ζυγίζει περίπου 10 κιλά, στηρίζεται στον λαιμό. Όταν οι μυς του λαιμού καταπονούνται, προκαλείται πόνος στον αυχένα. Το αυχενικό σύνδρομο μπορεί να είναι αποτέλεσμα πολλών αιτιών, από καταπόνηση μυών του λαιμού μέχρι κάποια ασθένεια που επηρεάζει τα νεύρα ή τις αρθρώσεις του λαιμού.

Αν νιώθετε πόνο στην αυχενική περιοχή, που δεν υποχωρεί, επισκεφτείτε τον γιατρό σας για εξετάσεις, συμβουλές και θεραπείες. Να θυμάστε ότι ο πόνος στον αυχένα ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους και η διαχείρισή του κρίνεται απαραίτητη διότι επηρεάζει την ποιότητα ζωής και τις καθημερινές δραστηριότητες.

Δρ. Πεντερίδης Ιωάννης Ορθοπαιδικός - Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Ο Πεντερίδης Ιωάννης είναι Χειρουργός Ορθοπαιδικός με ιδιωτικό ιατρείο στο Ωραιόκαστρο. Είναι Διδάκτωρ Ιατρικής του Victor Babes University of Medicine and Pharmacy της Ρουμανίας και πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής. Είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός ιατρός της ομάδας του ΠΑΟΚ και στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης. Σε ένα φιλικό και πλήρως εξοπλισμέν