Ποια η διαφορά μεταξύ οξείας και χρόνιας βρογχίτιδας;
Κατά τη βρογχίτιδα οι αεραγωγοί (βρόγχοι) των πνευμόνων φλεγμαίνουν. Ο ερεθισμός αυτός προκαλεί παραγωγή βλέννας, συριγμό, έντονο βήχα, πόνο στο στήθος και δύσπνοια. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι βρογχίτιδας, ο οξύς και ο χρόνιος.
Η οξεία βρογχίτιδα είναι μία από τις πιο κοινές καταστάσεις στα κέντρα υγειονομικής περίθαλψης. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο, το 5% του γενικού πληθυσμού αναφέρει ένα επεισόδιο οξείας βρογχίτιδας και συνήθως είναι αποτέλεσμα κάποιας λοίμωξης, όπως το κρυολόγημα. Η χρόνια βρογχίτιδα, από την άλλη πλευρά, είναι πάθηση που προκαλείται από τον συνεχή ερεθισμό των βρογχικών σωλήνων, συνήθως λόγω του καπνίσματος. Η οξεία βρογχίτιδα βελτιώνεται μόνη της σε διάστημα περίπου 10 ημερών, αλλά ο βήχας τείνει να παραμένει για τουλάχιστον 3 εβδομάδες, ενώ η χρόνια βρογχίτιδα, είναι μια διαρκής κατάσταση που δεν υποχωρεί και απαιτεί θεραπεία.
Τι είναι η βρογχίτιδα;
Βρογχίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή που δημιουργείται στους αεραγωγούς των πνευμόνων. Ο ερεθισμός που προκαλείται από τη φλεγμονή στους αεραγωγούς (τραχεία και βρόγχοι), οδηγεί στη διόγκωσή τους και στη συσσώρευση βλέννας, δύο παράγοντες που προκαλούν βήχα. Ο βήχας διαρκεί μερικές εβδομάδες και αποτελεί το κυριότερο σύμπτωμα της βρογχίτιδας.
Ποια τα είδη της βρογχίτιδας;
Οι περισσότεροι άνθρωποι, μιλώντας για τη βρογχίτιδα, αναφέρονται στην οξεία βρογχίτιδα, ωστόσο, υπάρχουν και πολλοί άλλοι που ταλαιπωρούνται από ένα άλλο είδος βρογχίτιδας, που ονομάζεται χρόνια βρογχίτιδα.
Οξεία βρογχίτιδα
Η οξεία βρογχίτιδα είναι αποτέλεσμα κάποιας λοίμωξης του αναπνευστικού, συνήθως του κρυολογήματος ή κάποιου ιού της γρίπης. Ο συγκεκριμένος τύπος βρογχίτιδας συνήθως περνά μόνος του, χωρίς ιατρική θεραπεία, σε διάστημα τριών εβδομάδων.
Χρόνια βρογχίτιδα
Η χρόνια βρογχίτιδα, διαγιγνώσκεται στα άτομα που τις περισσότερες μέρες του μήνα, για περισσότερο από τρεις συνεχόμενους μήνες, έχουν βήχα με βλέννα. Ο συγκεκριμένος τύπος βρογχίτιδας είναι συνήθως αποτέλεσμα καπνίσματος, λόγω του ερεθισμού που προκαλεί στους αεραγωγούς. Η χρόνια βρογχίτιδα είναι γνωστή και ως χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και χρήζει θεραπείας.
Ποια τα αίτια της βρογχίτιδας;
Η βρογχίτιδα προκαλείται κατά κύριο λόγο από κάποιον ιό, παρόλα αυτά, οτιδήποτε προκαλεί ερεθισμό στους αεραγωγούς, μπορεί δυνητικά να οδηγήσει σε βρογχίτιδα.
Οι βασικότερες αιτίες της βρογχίτιδας είναι οι ακόλουθες:
- Ιοί: Οι ιοί της γρίπης, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), ο ρινοϊός (ο ιός που προκαλεί το κοινό κρυολόγημα), οι κορωνοϊοί (συμπεριλαμβανομένου του sars-cov-2) και ο αδενοϊός, μπορούν να προκαλέσουν βρογχίτιδα.
- Βακτήρια: Βακτήρια όπως το Bordetella pertussis, το Mycoplasma pneumonia και το Chlamydia pneumonia, μπορούν να προκαλέσουν βρογχίτιδα.
- Κάπνισμα: Τα άτομα που καπνίζουν είναι πιο επιρρεπή στη βρογχίτιδα και κυρίως στη χρόνια βρογχίτιδα.
- Γαστρική παλινδρόμηση: Η επαναλαμβανόμενη γαστρική παλινδρόμηση (καούρα) ερεθίζει τον λαιμό και αυξάνει τον κίνδυνο βρογχίτιδας.
- Ρύπανση: Η εισπνοή περιβαλλοντικών ρύπων αυξάνει τον κίνδυνο βρογχίτιδας. Η ατμοσφαιρική ρύπανση, τα τοξικά αέρια και η σκόνη του περιβάλλοντος, συμβάλλουν στην ανάπτυξη βρογχίτιδας.
Ποια τα συμπτώματα της βρογχίτιδας;
Η οξεία και η χρόνια βρογχίτιδα προκαλούν τα ίδια συμπτώματα, με τη διαφορά ότι στην οξεία βρογχίτιδα παρατηρούνται ταυτόχρονα και συμπτώματα κρυολογήματος, όπως ο πονοκέφαλος και οι πόνοι στο σώμα.
Σε γενικές γραμμές, τα συμπτώματα της βρογχίτιδας είναι τα ακόλουθα:
- Επίμονος βήχας που διαρκεί περίπου τρεις εβδομάδες
- Βήχας με βλέννα
- Έντονο αίσθημα κόπωσης
- Δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή)
- Ρίγος
- Πυρετός
- Δυσφορία στο στήθος
- Καταρροή και βουλωμένη μύτη
- Πονόλαιμος
Πώς γίνεται η διάγνωση της βρογχίτιδας;
Ο γιατρός, για να κάνει διάγνωση βρογχίτιδας θα εξετάσει αρχικά το ιστορικό της υγείας του ασθενή και ακολούθως τα συμπτώματά του. Παράλληλα, θα πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση με τη βοήθεια στηθοσκοπίου, κατά την οποία θα ακούσει τους πνεύμονες του ασθενή, για να διαπιστώσει πόσο καλά αναπνέει. Ακολούθως, θα στραφεί σε μια σειρά από εξετάσεις, για να επιβεβαιώσει ότι όντως υπάρχει βρογχίτιδα. Σημειώνεται ότι οι εν λόγω εξετάσεις δεν είναι ειδικές για τη βρογχίτιδα. Οι εξετάσεις αυτές είναι οι ακόλουθες:
- Εξέταση αίματος
Ο γιατρός, μέσω μιας εξέτασης αίματος, θα αναζητήσει στο αίμα του ασθενή υπάρχουσες λοιμώξεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε βρογχίτιδα.
- Ακτινογραφία θώρακα
Σε περίπτωση που ο βήχας είναι παρατεταμένος και επίμονος, για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μια ακτινογραφία θώρακα, σε μια προσπάθεια να αποκλείσει άλλες πιο σοβαρές ιατρικές καταστάσεις, όπως η πνευμονία, που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τον βήχα του ασθενή. Σημειώνεται ότι ο γιατρός θα πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζει αν ο ασθενής είναι ή όχι καπνιστής.
- Εξέταση ρινικού επιχρίσματος
Με τη βοήθεια μιας μπατονέτας, ο γιατρός θα συλλέξει ρινικό επίχρισμα, το οποίο θα τοποθετήσει στη συνέχεια σε ένα ειδικό υγρό. Ακολούθως θα βάλει μερικές σταγόνες σε μια ειδική πλακέτα διάγνωσης, η οποία θα δείξει αν υπάρχει κάποιος ιός στο σώμα του ασθενή που θα μπορούσε δυνητικά να οδηγήσει σε βρογχίτιδα, όπως η γρίπη και η COVID-19. Το συγκεκριμένο τεστ είναι παρόμοιο με το γνωστό πλέον σε όλους μας τεστ κορωνοϊού.
- Εξέταση πνευμονικής λειτουργίας
Με τη βοήθεια μιας ειδικής συσκευής, που ονομάζεται σπιρόμετρο, ο γιατρός θα ελέγξει το πόσο καλά λειτουργούν οι πνεύμονες του ασθενή. Η συγκεκριμένη εξέταση ελέγχει για σημάδια άσθματος ή εμφυσήματος.
- Εξέταση πτυέλων
Ο γιατρός θα ζητήσει από τον ασθενή να βήξει και να τοποθετήσει τη βλέννα από τον βήχα του σε ένα ειδικό σωληνάριο. Ακολούθως, θα εξετάσει το δείγμα βλέννας σε εργαστηριακό περιβάλλον, για ιούς και βακτήρια, ακόμη και για ενδείξεις αλλεργίας.
Ποια η αντιμετώπιση της βρογχίτιδας;
Για την αντιμετώπιση της οξείας βρογχίτιδας, συνήθως δεν χρειάζονται φάρμακα. Σε περίπτωση που η βρογχίτιδα είναι σοβαρή, συνταγογραφούνται φάρμακα για τη διαχείριση των συμπτωμάτων και τη θεραπεία της υποκείμενης αιτίας που την προκαλεί, όπως:
- Αντιιικά φάρμακα: Σε περίπτωση που η βρογχίτιδα είναι αποτέλεσμα γρίπης, χρησιμοποιούνται αντιιικά φάρμακα. Σημειώνεται ότι όσο νωρίτερα ξεκινήσει η θεραπεία με αντιιικά, τόσο νωρίτερα θα βελτιωθούν τα συμπτώματα.
- Κατασταλτικά του βήχα: Τα κατασταλτικά του βήχα χορηγούνται με ή χωρίς ιατρική συνταγή και λειτουργούν καταστέλλοντας τον βήχα. Τα εν λόγω φάρμακα περιέχουν δεξτρομεθορφάνη και βενζονικό.
- Αντιβιοτικά: Τα αντιβιοτικά λειτουργούν μόνο όταν η βρογχίτιδα είναι αποτέλεσμα βακτηριακής λοίμωξης. Σημειώνεται ωστόσο, ότι αυτό συμβαίνει πολύ σπάνια.
- Αντιφλεγμονώδη φάρμακα: Τα κορτικοστεροειδή είναι συνταγογραφούμενα φάρμακα που μειώνουν τη φλεγμονή των πνευμόνων.
- Φάρμακα άσθματος: Στα άτομα με άσθμα και βρογχίτιδα, ο γιατρός συνταγογραφεί φάρμακα που βελτιώνουν την αναπνοή, σε εισπνεόμενη κυρίως μορφή.
- Βρογχοδιασταλτικά: Τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα, βοηθούν στην επέκταση των αεραγωγών, βελτιώνοντας την αναπνοή των ατόμων με βρογχίτιδα.
Για τη διαχείριση των συμπτωμάτων και κυρίως του βήχα, προτείνονται επίσης τα ακόλουθα:
- Αυξημένη κατανάλωση υγρώ
- Διακοπή καπνίσματος
- Αρκετή ξεκούραση
- Αναλγητικά φάρμακα, όπως η παρακεταμόλη ή η ιβουπροφαίνη
- Ένα κουταλάκι μέλι κάθε βράδυ πριν τον ύπνο
Απορίες σχετικά με τη βρογχίτιδα
Μπορεί να προληφθεί η βρογχίτιδα;
Η βρογχίτιδα μπορεί να προληφθεί με την εφαρμογή μέτρων που μειώνουν την εξάπλωση ιών, όπως:
- Κάλυμμα στόματος κατά το βήξιμο ή το φτέρνισμα
- Συχνό και καλό πλύσιμο χεριών
- Διακοπή καπνίσματος
- Εμβολιασμός ενάντια στις ιογενείς λοιμώξεις
- Χρήση προστατευτικής μάσκας, για μείωση της έκθεσης σε ιούς, σκόνη και αναθυμιάσεις
Ποια άτομα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο βρογχίτιδας;
Τα άτομα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο βρογχίτιδας είναι:
- Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας
- Ανοσοκατεσταλμένα άτομα
- Μικρά παιδιά
- Καπνιστές
- Άτομα που εισπνέουν συχνά χημικές ουσίες που ερεθίζουν τους πνεύμονες
- Άτομα με άσθμα
- Άτομα με πνευμονιοκοκκική νόσο ή κοκκύτη
Πότε πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας για βρογχίτιδα;
Θα πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας εάν έχετε:
- Υψηλό πυρετό
- Βήχα που διαρκεί περισσότερο από τρεις εβδομάδες
- Πυρετό που διαρκεί για περισσότερες από πέντε ημέρες
- Δύσπνοια
- Συριγμό
- Βήχα με αίμα
Σε ποιες επιπλοκές μπορεί να οδηγήσει η βρογχίτιδα;
Η βρογχίτιδα μπορεί να επιδεινώσει παθήσεις όπως ο διαβήτης, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και η καρδιακή ανεπάρκεια. Ενημερώστε τον γιατρό σας αν έχετε κάποια χρόνια πάθηση.
Η βρογχίτιδα είναι μεταδοτική;
Η βρογχίτιδα, αυτή καθ' αυτή, δεν είναι μεταδοτική, ωστόσο, οι ιοί και τα βακτήρια που την προκαλούν είναι μεταδοτικά. Για παράδειγμα, ένα άτομο με γρίπη, μπορεί να πάθει βρογχίτιδα και να μεταδώσει σε άλλο άτομο τη γρίπη, αλλά όχι τη βρογχίτιδα. Ωστόσο, και το άλλο άτομο ενδέχεται να πάθει βρογχίτιδα, ως αποτέλεσμα της γρίπης.
Συνοπτικά, η βρογχίτιδα είναι μια εξουθενωτική κατάσταση υγείας για τους ασθενείς. Ακόμη και μετά την απομάκρυνση των συμπτωμάτων που προκαλεί, όπως η καταρροή, ο πυρετός και ο πόνος στο σώμα, ο βήχας συνεχίζει να επιμένει και να ταλαιπωρεί τους ασθενείς για αρκετές εβδομάδες. Η οξεία βρογχίτιδα συνήθως υποχωρεί μόνη της, αλλά η χρόνια βρογχίτιδα απαιτεί θεραπεία. Αν αντιμετωπίζετε συμπτώματα βρογχίτιδας, μιλήστε με τον γιατρό σας για εξετάσεις.
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/3993-bronchitis
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bronchitis/symptoms-causes/syc-20355566