Περιτομή Περιτομή: Τα οφέλη και οι κίνδυνοι

Περιτομή: Τα οφέλη και οι κίνδυνοι

Σαλμάς Ιωάννης Ουρολόγος - Ανδρολόγος
Σαλμάς Ιωάννης
Ουρολόγος - Ανδρολόγος

Περιτομή ονομάζεται η χειρουργική διαδικασία κατά την οποία αφαιρείται το δέρμα που καλύπτει την άκρη του πέους. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα συνηθισμένη διαδικασία στην οποία υποβάλλονται τα νεογέννητα αγόρια, σε ορισμένα μέρη του κόσμου. Στα μεγαλύτερα αγόρια ή στους ενήλικες άνδρες, η περιτομή του πέους είναι μεν εφικτή, αλλά είναι πιο περίπλοκη. Σε όποια ηλικία και αν υποβληθεί ένα αρσενικό σε περιτομή, το σημείο του πέους που περιτομήθηκε, επουλώνεται σε διάστημα δέκα περίπου ημερών.

Η περιτομή πραγματοποιείται ως μέρος πολιτιστικών ή θρησκευτικών πρακτικών σε κάποιες Εβραϊκές και Ισλαμικές κοινότητες, ως οικογενειακή παράδοση, για λόγους προσωπικής υγιεινής και για ιατρικούς λόγους. 

Τι είναι η περιτομή;

Με την περιτομή αφαιρείται χειρουργικά η ακροποσθία του πέους. Η ακροποσθία είναι το αναδιπλούμενο δέρμα που καλύπτει την άκρη του πέους.

Η περιτομή πραγματοποιείται την πρώτη ή τη δεύτερη ημέρα μετά τη γέννηση ενός αγοριού, αλλά σε περιπτώσεις που εμπλέκονται ιατρικοί λόγοι μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε μεγαλύτερα αγόρια και ενήλικες άνδρες. 

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP), υπάρχουν αρκετά ιατρικά οφέλη από την περιτομή, αλλά ταυτόχρονα υπάρχουν και ορισμένοι κίνδυνοι. Ωστόσο, η πλειονότητα των ειδικών, ισχυρίζεται ότι τα οφέλη της περιτομής υπερτερούν των κινδύνων. 

Πότε χρειάζεται περιτομή;

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι γονείς επιλέγουν να κάνουν περιτομή στο μικρό τους αγοράκι ή ένας άνδρας επιλέγει να υποβληθεί ο ίδιος σε περιτομή, όπως: 

Μη ιατρικοί λόγοι

Σε ορισμένες Εβραϊκές και Ισλαμικές κοινότητες, όπως και σε ορισμένες Αφρικανικές κοινότητες, η περιτομή αποτελεί κοινή παραδοσιακή πρακτική. Οι εν λόγω περιπτώσεις περιτομών πραγματοποιούνται κυρίως σε νεογέννητα αγόρια. 

Ιατρικοί λόγοι

  • Σφιχτή ακροποσθία (φίμωση): Η περιτομή στους άνδρες αποτελεί επιλογή όταν η ακροποσθία του πέους είναι πολύ σφιχτή και δεν είναι εφικτή η απόσυρσή της προς τα πίσω. Η εν λόγω κατάσταση είναι γνωστή ως φίμωση. Η φίμωση προκαλεί πόνο κατά τη στύση του πέους και σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, δυσκολία στην ούρηση.
  • Παραφίμωση: Παραφίμωση ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία η ακροποσθία του πέους δυσκολεύεται να επιστρέψει στη θέση της μετά την απόσυρσή της προς τα πίσω, γεγονός που προκαλεί οίδημα και πόνο στο κεφάλι του πέους. Συνήθως, αποτελεί επιπλοκή της φίμωσης, για την οποία επιβάλλεται άμεση θεραπεία για αποφυγή περεταίρω επιπλοκών, όπως η ανώμαλη ροή αίματος στο πέος.
  • Βαλανίτιδα: Βαλανίτιδα ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία η ακροποσθία και το κεφάλι του πέους παρουσιάζουν φλεγμονή και μόλυνση.
  • Καρκίνος του πέους: Ο καρκίνος του πέους εμφανίζεται ως πληγή ή μη φυσιολογική ανάπτυξη στην άκρη του πέους ή κάτω από την ακροποσθία.

Ποια τα οφέλη της περιτομής;

Ανάμεσα στις συζητήσεις της επιστημονικής κοινότητας, συγκαταλέγεται και το κατά πόσο η περιτομή έχει ή όχι οφέλη στην ανδρική υγεία. Σε γενικές γραμμές, η περιτομή θεωρείται ότι έχει τα ακόλουθα οφέλη:

  • Μειωμένος κίνδυνος ουρολοιμώξεων: Παρότι οι ουρολοιμώξεις στους άνδρες δεν είναι διαδεδομένες, είναι εν τούτοις πιο συχνές σε άνδρες που δεν έχουν κάνει περιτομή. Οι σοβαρές ουρολοιμώξεις μπορούν να οδηγήσουν σε μετέπειτα νεφρικά και άλλα προβλήματα. Η περιτομή μειώνει αυτόν τον κίνδυνο. 
  • Καλύτερη υγιεινή: Οι άνδρες με περιτομή, έχουν τη δυνατότητα να πλύνουν καλύτερα το πέος τους. Παρόλα αυτά, ακόμη και τα άτομα που δεν έχουν περιτομή, μπορούν να μάθουν να πλένουν καλά το πέος τους, για να αποφύγουν τις λοιμώξεις. 
  • Πρόληψη προβλημάτων που σχετίζονται με το πέος: Η περιτομή μειώνει τον κίνδυνο φίμωσης, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο φλεγμονής στην ακροποσθία ή στο κεφάλι του πέους. 
  • Μειωμένος κίνδυνος σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων: Παρότι τα μέτρα προστασίας για τις σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες είναι πάντα απαραίτητα, εν τούτοις έχει παρατηρηθεί ότι οι άνδρες με περιτομή, τείνουν να διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο ενάντια σε ορισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως ο HIV.
  • Μειωμένος κίνδυνος καρκίνου του πέους: Ο καρκίνος του πέους είναι ένας πολύ σπάνιος τύπος καρκίνου, ο οποίος ωστόσο, είναι ακόμη πιο σπάνιος σε άνδρες με περιτομή. 
  • Μειωμένος κίνδυνος καρκίνου του τραχήλου της μήτρας: Ο κίνδυνος τραχήλου της μήτρας είναι μικρότερος για τις συντρόφους των ανδρών που έχουν περιτομή. 

Σημειώνεται ότι όπως κάθε άλλη χειρουργική επέμβαση, πέραν από τα οφέλη της, η περιτομή εγκυμονεί και ορισμένους κινδύνους, όπως: 

  • Μόλυνση στο πέος
  • Αιμορραγία από το πέος
  • Ερεθισμός στην άκρη του πέους 
  • Πόνος στο πέος
  • Πολύ κοντό ή πολύ μακρύ κόψιμο της ακροποσθίας 
  • Φλεγμονή στο άνοιγμα του πέους 
  • Παρενέργειες από την αναισθησία

Περιτομή και σεξουαλική απόδοση

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η περιτομή δεν επηρεάζει, ούτε αρνητικά, ούτε θετικά τη σεξουαλική απόδοση των ανδρών. Δεν αυξάνει την ευχαρίστησή τους, ούτε την μειώνει. Την ίδια ώρα, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι η εν λόγω διαδικασία δεν έχει καμία επίδραση στη γονιμότητα των ανδρών. 

Η διαδικασία της επέμβασης

Η περιτομή στα νεογέννητα αγόρια πραγματοποιείται, όπως είπαμε και νωρίτερα, την πρώτη ή τη δεύτερη ημέρα μετά τη γέννησή τους. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας, πριν τον τοκετό για το κατά πόσο θέλετε ή όχι να ακολουθηθεί αυτή η διαδικασία. Ο γιατρός θα σας εξηγήσει πλήρως τη διαδικασία. Για τους άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας, ακολουθείται περίπου η ίδια διαδικασία, με τη διαφορά ότι μπορούν να υποβληθούν και σε γενική αναισθησία. 

Η διαδικασία περιτομής του πέους των νεογέννητων αγοριών, η οποία διαρκεί περίπου 15 λεπτά, περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:

  • Αφαίρεση ρουχισμού και μεταφορά του νεογνού στο χειρουργείο
  • Τοποθέτηση νεογνού σε συσκευή συγκράτησης, για αποφυγή της κίνησης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας
  • Χορήγηση αναισθησίας και συγκεκριμένα τοπικής αναισθησίας (εφαρμογή αναισθητικής τοπικής κρέμας ή χορήγηση αναισθητικού σε ενέσιμη μορφή)
  • Προετοιμασία πέους με τη χρήση αντισηπτικού
  • Χρήση χειρουργικής κουρτίνας πάνω από το σώμα του μωρού, που επιτρέπει την έκθεση μόνο του πέους στον γιατρό, ώστε η περιοχή να κρατείται αποστειρωμένη (απαλλαγμένη από μικρόβια) κατά τη διάρκεια της διαδικασίας
  • Τοποθέτηση πλαστικού σφικτήρα στο πέος, για διευκόλυνση της κοπής της ακροποσθίας
  • Χρήση χειρουργικών εργαλειών για αφαίρεση της ακροποσθίας
  • Χρήση βαζελίνης ή αλοιφής στο πέος
  • Κάλυψη του πέους με χαλαρή γάζα

Η διαδικασία περιτομής του πέους μεγαλύτερων αγοριών και μεγαλύτερων ανδρών, περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:

  • Η περιτομή σε ενήλικες άνδρες και μεγαλύτερα αγόρια πραγματοποιείται αυθημερόν και δεν επιβάλλει παραμονή στο νοσοκομείο
  • Ο ασθενής καλείται να μην καταναλώσει τροφή και ποτό για 6 ώρες πριν από την επέμβαση
  • Ο ασθενής υποβάλλεται σε γενική αναισθησία. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εφαρμοστεί τοπική αναισθησία
  • Μετά την αναισθησία και με τη βοήθεια χειρουργικών εργαλειών, πραγματοποιείται η αποκοπή της ακροποσθίας
  • Μετά την αφαίρεση της ακροποσθίας, ο γιατρός κάνει ράμματα, τα οποία διαλύονται μόνα τους μέσα σε λίγες μέρες
  • Τέλος, εφαρμόζεται αλοιφή στο πέος, το οποίο ακολούθως τυλίγεται χαλαρά με γάζα

Αποθεραπεία

Περιτομή πέους νεογέννητου ή μικρού αγοριού

Μετά την περιτομή, οι γονείς πρέπει να φροντίζουν και να καθαρίζουν σωστά το πέος του παιδιού τους μέχρι αυτό να επουλωθεί πλήρως. Η διαδικασία της επούλωσης διαρκεί περίπου δέκα ημέρες.

Η σωστή φροντίδα του πέους μετά την περιτομή περιλαμβάνει τα πιο κάτω βήματα:

  • Εφαρμογή βαζελίνης στην περιοχή σε κάθε αλλαγή πάνας
  • Απαλό πλύσιμο της περιοχής ανά τακτά χρονικά διαστήματα
  • Μείωση του πόνου με τη χρήση φαρμάκων που είναι κατάλληλα για βρέφη, συμβουλευτείτε τον ουρολόγο σας

Θα χρειαστεί να καλέσετε τον γιατρό σας σε περίπτωση που: 

  • Παρατηρείται επίμονη αιμορραγία
  • Υπάρχει πρήξιμο και κοκκίνισμα στην περιοχή, για περισσότερες από 3 ημέρες
  • Το μωρό σας δεν έβρεξε την πάνα του για περισσότερες από 6 - 8 ώρες
  • Παρατηρείται υψηλός πυρετός

Περιτομή ενήλικα άνδρα

Στους ενήλικες άνδρες δίνονται οι πιο κάτω συμβουλές μέχρι την πλήρη επούλωση του πέους τους: 

  • Απαλός καθαρισμός της περιοχής 
  • Εφαρμογή βαζελίνης στην περιοχή 
  • Χρήση φαρδιών παντελονιών για 3 - 4 μέρες 
  • Χρήση μη συνταγογραφούμενων παυσίπονων για την ανακούφιση του πόνου 
  • Αντιφλεγμονώδη φάρμακα για την ανακούφιση του πρηξίματος της κεφαλής του πέους 
  • Αποφυγή του σεξ για τουλάχιστον 4 εβδομάδες
  • Αποφυγή οδήγησης για 3 - 4 ημέρες

Σε περίπτωση πυρετού, αιμορραγίας, επίμονου πόνου, ενόχλησης κατά την ούρηση ή σφιξίματος στο πέος, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. 

Συνοπτικά, η περιτομή πραγματοποιείται για διάφορους λόγους σε νεογέννητα, μικρά αγόρια ή/και ενήλικες άνδρες. Άλλοι την θεωρούν περιττή διαδικασία, άλλοι την επιλέγουν για ιατρικούς λόγους και άλλοι για θέματα υγιεινής ή πεποιθήσεων. Η περιτομή μειώνει τον κίνδυνο διαφόρων παθήσεων, ανάμεσά τους οι ουρολοιμώξεις, αλλά ταυτόχρονα εγκυμονεί και ορισμένους κινδύνους, για τους οποίους θα πρέπει να ενημερωθείτε από τον γιατρό σας.

Σαλμάς Ιωάννης Ουρολόγος - Ανδρολόγος
Ο Σαλμάς Ιωάννης είναι Ουρολόγος - Ανδρολόγος με ιδιωτικό ιατρείο στο Ελληνικό. Είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Università degli Studi "Gabriele d'Annunzio" της Ιταλίας και κάτοχος πιστοποίησης στην ανάνηψη βασικής καρδιοναπνευστικής αναζωογόνησης και στην αυτόματη εξωτερική απιδίνωση. Με την ολοκλήρωση των σπουδών του, υπηρέτησε την υποχρε