Κατακράτηση υγρών: Αιτίες, συμπτώματα και αντιμετώπιση
Πολλές φορές μέσα στην ημέρα θα έχετε παρατηρήσει διάφορες αυξομειώσεις στο βάρος σας. Αν από τη μια μέρα στην άλλη βλέπετε τη ζυγαριά να αυξάνεται κατά 2-3 κιλά, τότε σίγουρα ευθύνεται η κατακράτηση υγρών.
Η κατακράτηση υγρών είναι ένα κοινό πρόβλημα υγείας που συνήθως εμφανίζεται όταν συσσωρεύεται περίσσεια υγρών στους ιστούς του σώματος. Αυτό μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε φουσκωμένοι από το συνηθισμένο και λιγότερο δραστήριοι.
Δεδομένου ότι η κατακράτηση υγρών μπορεί να αποτελεί ένδειξη μιας υποκείμενης πάθησης, όπως η νεφρική νόσος ή η καρδιακή ανεπάρκεια, δεν είναι καλή ιδέα να την αγνοήσετε.
Τι είναι η κατακράτηση υγρών;
Η κατακράτηση υγρών, γνωστή και ως οίδημα, είναι μια κατάσταση κατά την οποία συσσωρεύεται περίσσεια υγρών στους ιστούς του σώματος. Μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στα χέρια, τα πόδια, τα πέλματα και τους αστραγάλους. Μπορεί επίσης να προκαλέσει δύσπνοια, πόνο στο στήθος και κόπωση. Η κατακράτηση υγρών μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων φαρμάκων, της εγκυμοσύνης, της καρδιακής ανεπάρκειας και της νεφρικής ή ηπατικής νόσου.
Ποιες είναι οι αιτίες της κατακράτησης υγρών;
Η κατακράτηση υγρών μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως:
- Καρδιακή ανεπάρκεια: Εάν η καρδιά δεν είναι σε θέση να αντλήσει αποτελεσματικά το αίμα, το υγρό μπορεί να συσσωρευτεί στο σώμα, ιδιαίτερα στα πόδια, τους αστραγάλους και τα πέλματα.
- Νεφροπάθεια: Τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη ρύθμιση της ισορροπίας των υγρών και αν δεν λειτουργούν σωστά, μπορεί να συσσωρευτεί υγρό.
- Ηπατική νόσος: Ορισμένες παθήσεις του ήπατος, όπως η κίρρωση, μπορεί να οδηγήσουν σε κατακράτηση υγρών στην κοιλιά ή στα πόδια και τους αστραγάλους.
- Ορμονικές ανισορροπίες: Οι ορμονικές ανισορροπίες, όπως αυτές που προκαλούνται από το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο ή την εμμηνόπαυση, μπορεί να προκαλέσουν κατακράτηση υγρών.
- Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και τα αντισυλληπτικά, μπορεί να προκαλέσουν κατακράτηση υγρών.
- Η όρθια ή καθιστή θέση για μεγάλα χρονικά διαστήματα: Η παρατεταμένη ορθοστασία ή καθιστή θέση μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση υγρών στα πόδια και τους αστραγάλους.
- Κακή κυκλοφορία αίματος: Η μειωμένη ροή του αίματος στα πόδια και τους αστραγάλους μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση υγρών σε αυτές τις περιοχές.
- Εγκυμοσύνη: Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα αυξημένα επίπεδα ορμονών μπορεί να προκαλέσουν κατακράτηση υγρών, ιδιαίτερα στα πόδια, τους αστραγάλους και τα πέλματα.
- Έμμηνος Ρύση (περίοδος): Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα μας ρυθμίζει τα υγρά του. Όταν υπάρχει διακύμανση στα επίπεδα αυτών των ορμονών, τότε οι ιστοί στο σώμα συσσωρεύουν περισσότερο νερό. Ως αποτέλεσμα έρχεται το οίδημα ή η κατακράτηση υγρών.
- Ακραίες θερμοκρασίες: Αποφύγετε τη συχνή έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες (π.χ. καυτό ή πολύ κρύο μπάνιο, σάουνα).
- Το λεμφοίδημα: Είναι μια παθολογική κατάσταση στην οποία τα λεμφαγγεία είναι είτε λίγα αριθμητικά είτε δυσμορφικά ή καθόλου λειτουργικά. Έτσι η μεταφορά του λεμφικού υγρού είναι ανεπαρκής με αποτέλεσμα τη συσσώρευσή του ανάμεσα στους μαλακούς ιστούς και στα κύτταρα του σώματος. Το συσσωρευμένο λεμφικό υγρό οδηγεί σε διόγκωση του σημείου του σώματος που παρουσιάζει αυτή τη δυσλειτουργία.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κατακράτησης υγρών;
Τα συμπτώματα της κατακράτησης υγρών μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με την υποκείμενη αιτία και τη θέση της συσσώρευσης υγρών στο σώμα. Ωστόσο, τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Πρήξιμο στα πόδια, τους αστραγάλους και τα πέλματα: Αυτό είναι το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της κατακράτησης υγρών.
- Φούσκωμα της κοιλιάς: Η συσσώρευση υγρών στην κοιλιά μπορεί να προκαλέσει κοιλιακό φούσκωμα και δυσφορία.
- Γρήγορη αύξηση βάρους: Εάν παρατηρήσετε ξαφνική αύξηση του βάρους σας, μπορεί να οφείλεται σε κατακράτηση υγρών.
- Κούραση ή κόπωση: Η συσσώρευση υγρών στο σώμα μπορεί να ασκήσει πρόσθετη πίεση στην καρδιά και να προκαλέσει αίσθημα κόπωσης ή εξάντλησης.
- Πόνος και δυσκαμψία στις αρθρώσεις: Η συσσώρευση υγρών στις αρθρώσεις μπορεί να προκαλέσει πόνο, δυσκαμψία και περιορισμένο εύρος κίνησης.
- Πρήξιμο γύρω από τα μάτια: Η κατακράτηση υγρών μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο γύρω από τα μάτια, ιδιαίτερα το πρωί.
Ποια είναι η θεραπεία για την κατακράτηση υγρών; Πώς φεύγει η κατακράτηση υγρών;
Η κατακράτηση υγρών, εφόσον δεν οφείλεται σε κάποια παθολογική κατάσταση, δεν πρέπει να σας ανησυχήσει. Είναι σημαντικό να ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή και να περιορίσετε την αυξημένη κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο. Να θυμάστε ότι η θεραπεία για την κατακράτηση υγρών εξαρτάται από την αιτία που την προκάλεσε.
Ακολουθούν ορισμένοι τρόποι αντιμετώπισης της κατακράτησης υγρών:
- Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Η πραγματοποίηση αλλαγών στη διατροφή και τη σωματική σας δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κατακράτησης υγρών. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη μείωση της πρόσληψης αλατιού, του αλκοόλ, την κατανάλωση άφθονου νερού και την ανύψωση των ποδιών σας όταν είναι δυνατόν.
- Φάρμακα: Εάν η κατακράτηση υγρών προκαλείται από κάποια ιατρική πάθηση, όπως καρδιακή ανεπάρκεια ή νεφροπάθεια, μπορεί να συνταγογραφηθούν φάρμακα για την αντιμετώπιση του υποκείμενου προβλήματος.
- Διουρητικά: Τα διουρητικά είναι φάρμακα που βοηθούν τον οργανισμό να αποβάλλει την περίσσεια υγρών, λειτουργούν αυξάνοντας την παραγωγή ούρων, η οποία βοηθά στη μείωση της συσσώρευσης υγρών.
- Κάλτσες συμπίεσης: Η χρήση καλτσών συμπίεσης μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της κυκλοφορίας και στη μείωση της συσσώρευσης υγρών στα πόδια και τους αστραγάλους.
Συνεργαστείτε με έναν διατροφολόγο για τον κατάλληλο σχεδιασμό του διατροφικού σας πλάνου.
Απορίες που μπορεί να προκύψουν για την κατακράτηση υγρών
Πόσος χρόνος χρειάζεται για να απαλλαγείτε από την κατακράτηση υγρών;
Το χρονικό διάστημα που χρειάζεται για να απαλλαγείτε από την κατακράτηση υγρών μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την υποκείμενη αιτία και τη σοβαρότητα της κατακράτησης υγρών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η κατακράτηση υγρών μπορεί να υποχωρήσει γρήγορα με αλλαγές στον τρόπο ζωής, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να υποχωρήσει.
Εάν η αιτία της κατακράτησης υγρών σχετίζεται με τις διατροφικές συνήθειες ή την έλλειψη άσκησης, η πραγματοποίηση αλλαγών με τη μείωση της πρόσληψης αλατιού και την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κατακράτησης υγρών σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες. Εάν η αιτία σχετίζεται με κάποια ιατρική πάθηση ή φαρμακευτική αγωγή, μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να επιλυθεί με τη θεραπεία.
Είναι σημαντικό να συνεργαστείτε με έναν γιατρό για να προσδιορίσετε την αιτία της κατακράτησης υγρών και να αναπτύξετε ένα κατάλληλο σχέδιο θεραπείας. Η τήρηση του σχεδίου θεραπείας σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κατακράτησης υγρών και στην πρόληψη μελλοντικών περιστατικών.
Ποιο όργανο ελέγχει την κατακράτηση νερού;
Η κατακράτηση νερού στο σώμα ελέγχεται από μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση ορμονών και οργάνων, συμπεριλαμβανομένων των νεφρών, των επινεφριδίων και της καρδιάς.
Οι νεφροί είναι υπεύθυνοι για τη ρύθμιση της ισορροπίας των υγρών στο σώμα φιλτράροντας τα περιττά υγρά και τα άχρηστα προϊόντα και επαναρροφώντας τα απαραίτητα υγρά και τους ηλεκτρολύτες. Οι νεφροί συνεργάζονται στενά με τα επινεφρίδια για τη ρύθμιση της ισορροπίας των υγρών μέσω της παραγωγής ορμονών, όπως η αλδοστερόνη και η αντιδιουρητική ορμόνη (ADH).
Η αλδοστερόνη, που παράγεται από τα επινεφρίδια, βοηθά στη ρύθμιση της ισορροπίας του νατρίου και του καλίου στο σώμα, η οποία μπορεί να επηρεάσει την κατακράτηση υγρών. Η ADH, που παράγεται από τον υποθάλαμο και αποθηκεύεται στην υπόφυση, ρυθμίζει την ισορροπία του νερού στο σώμα αυξάνοντας την επαναρρόφηση του νερού από τα νεφρά.
Η καρδιά παίζει επίσης ρόλο στην ισορροπία των υγρών ρυθμίζοντας την αρτηριακή πίεση και τη ροή του αίματος, η οποία μπορεί να επηρεάσει την κατανομή των υγρών στο σώμα.
Συνολικά, η κατακράτηση υγρών ελέγχεται από μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση ορμονών και οργάνων, με τους νεφρούς να παίζουν βασικό ρόλο στη ρύθμιση της ισορροπίας των υγρών στο σώμα. Εάν υπάρχει ανισορροπία στην ισορροπία των υγρών, μπορεί να οδηγήσει σε κατακράτηση υγρών ή αφυδάτωση, η οποία μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη συνολική υγεία και ευεξία.
Μπορείτε να κάνετε μασάζ για αντιμετωπίσετε την κατακράτηση νερού;
Το μασάζ μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κατακράτησης υγρών σε ορισμένες περιπτώσεις βελτιώνοντας την κυκλοφορία και προωθώντας τη λεμφική αποστράγγιση. Το λεμφικό σύστημα βοηθά στην απομάκρυνση των περιττών υγρών και των αποβλήτων από το σώμα και το μασάζ μπορεί να συμβάλει στην τόνωση του λεμφικού συστήματος και στη βελτίωση της λειτουργίας του.
Ένας θεραπευτής μασάζ μπορεί να χρησιμοποιήσει απαλές, ρυθμικές κινήσεις για να διεγείρει τα λεμφικά αγγεία και να ενθαρρύνει τη ροή του λεμφικού υγρού, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πρηξίματος και της συσσώρευσης υγρών στο σώμα. Το μασάζ μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τη μείωση της κατακράτησης υγρών στα πόδια και τα πέλματα, καθώς οι περιοχές αυτές συχνά επηρεάζονται από υπερφόρτωση υγρών.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι το μασάζ είναι μόνο μια πτυχή της θεραπείας κατακράτησης υγρών και δεν αποτελεί θεραπεία για την κατακράτηση υγρών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το μασάζ μπορεί να μη συνιστάται για άτομα με ορισμένες ιατρικές καταστάσεις, όπως οι θρόμβοι αίματος, και είναι σημαντικό να συζητήσετε τυχόν ανησυχίες με έναν γιατρό πριν ξεκινήσετε θεραπεία μασάζ για την κατακράτηση υγρών.
Τα υγρά στο σώμα μας συνεχώς αλλάζουν, αλλά πότε η κατακράτηση είναι επικίνδυνη;
Ενώ η κατακράτηση υγρών είναι ένα κοινό παράπονο, χρειάζεται άμεση ιατρική φροντίδα όταν εμφανίζεται φλεγμονή που δεν υποχωρεί.
Η κατακράτηση υγρών χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση όταν υπάρχει ξαφνικό πρήξιμο σε κάποιο σημείο του σώματος, ειδικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς αυτό μπορεί να είναι σημάδι θρόμβωσης. Επίσης, κάθε φορά που εμφανίζετε πρήξιμο με πόνο στο στήθος ή δύσπνοια, θα πρέπει να καλέσετε το 166.