Πονόλαιμος: Πότε κρίνεται αναγκαία η επίσκεψη στον γιατρό;

Καμπέσης Γεώργιος

Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος (ΩΡΛ)

02 Ιουλ 2024

Ο πονόλαιμος είναι μια κοινή ενόχληση που πολλοί από εμάς βιώνουμε κατά καιρούς. Μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες. Ενώ ο πονόλαιμος μπορεί να είναι ενοχλητικός και να διαταράσσει την καθημερινή ζωή, υπάρχουν αρκετές αποτελεσματικές θεραπείες που βοηθούν στην ανακούφιση του πόνου και στην ταχύτερη επούλωση.

Ποια τα πιο συχνά αίτια του πονόλαιμου;

Ο πονόλαιμος είναι μια κοινή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από πόνο ή ερεθισμό στο λαιμό, ο οποίος συχνά επιδεινώνεται με την κατάποση. Διάφοροι παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη πονόλαιμου, όπως:

• Ιογενείς λοιμώξεις: Η πλειονότητα των πονόλαιμων προκαλείται από ιογενείς λοιμώξεις, όπως το κοινό κρυολόγημα, η γρίπη ή η μονοπυρήνωση. Ο πονόλαιμος σε αυτές τις περιπτώσεις υποχωρεί σε λίγες ημέρες
• Βακτηριακές λοιμώξεις: Μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις που οδηγούν σε πονόλαιμο (π.χ. στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις και άλλες). Τότε απαιτείται άμεση ιατρική φροντίδα και θεραπεία με αντιβιοτικά για την πρόληψη επιπλοκών
• Αλλεργίες: Οι αλλεργικές αντιδράσεις σε περιβαλλοντικά ερεθίσματα, όπως γύρη, τρίχωμα κατοικίδιων ζώων, μούχλα ή ακάρεα, μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό του λαιμού
• Ξηρός αέρας: Η αναπνοή ξηρού αέρα, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες ή σε ξηρά κλίματα, μπορεί να στεγνώσει το λαιμό και να προκαλέσει δυσφορία
• Οπισθορρινικές εκκρίσεις: Η υπερβολική βλέννα που παράγεται κατά τη διάρκεια καταστάσεων όπως η ιγμορίτιδα ή οι αλλεργίες μπορεί να συσσωρευτεί στο πίσω μέρος του λαιμού, προκαλώντας ερεθισμό
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ): Η παλινδρόμηση οξέος, ένα κοινό σύμπτωμα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, συμβαίνει όταν το οξύ του στομάχου ρέει πίσω στο λαιμό, οδηγώντας σε ερεθισμό και πονόλαιμο
• Κάπνισμα ή έκθεση σε καπνό: Ο καπνός του τσιγάρου μπορεί να ερεθίσει το λαιμό, οδηγώντας σε χρόνιο πόνο
• Καταπόνηση της φωνής: Οι υπερβολικές φωνές, η δυνατή ομιλία ή η ομιλία για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς κατάλληλη ξεκούραση μπορεί να καταπονήσουν τις φωνητικές χορδές και να προκαλέσουν πονόλαιμο
• Εισπνοή ερεθιστικών ουσιών: Η εισπνοή ερεθιστικών ουσιών, όπως χημικών, ρύπων ή ισχυρών αναθυμιάσεων, μπορεί να ερεθίσει το λαιμό και να οδηγήσει σε πόνο

Ποια είναι τα συμπτώματα του πόνου στον πονόλαιμο;

Ο πόνος που σχετίζεται με τον πονόλαιμο μπορεί να ποικίλλει σε σοβαρότητα και μπορεί να συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα του πονόλαιμου περιλαμβάνουν:

• Πόνο ή δυσφορία

Το κύριο σύμπτωμα του πονόλαιμου είναι ένας επίμονος ή διαλείπων πόνος στο λαιμό. Ο πόνος μπορεί να κυμαίνεται από ήπιος έως έντονος και μπορεί να επιδεινώνεται κατά την κατάποση ή την ομιλία

• Ερεθισμός

Πολλά άτομα με πονόλαιμο βιώνουν μια αίσθηση τραχύτητας στο λαιμό τους, που συχνά περιγράφεται ως αίσθημα ξηρότητας ή ερεθισμού

• Δυσκολία στην κατάποση

Η κατάποση τροφής, υγρών ή ακόμη και σάλιου μπορεί να είναι δυσάρεστη και επώδυνη όταν έχετε πονόλαιμο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη όρεξη ή απροθυμία να φάτε ή να πιείτε

• Ερυθρότητα και πρήξιμο

Ο λαιμός μπορεί να εμφανίζεται κόκκινος και πρησμένος, υποδεικνύοντας φλεγμονή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ορατές λευκές κηλίδες ή πύον στις αμυγδαλές, υποδεικνύοντας μια λοίμωξη

• Βραχνάδα ή αλλαγές στη φωνή

Η φλεγμονή και η δυσφορία στο λαιμό μπορεί να οδηγήσουν σε βραχνάδα ή αλλαγές στην ποιότητα της φωνής. Η φωνή σας μπορεί να ακούγεται τραχιά ή σφιγμένη

• Βήχας

Ο πονόλαιμος μπορεί μερικές φορές να συνοδεύεται από ξηρό ή παραγωγικό βήχα. Αυτό είναι ιδιαίτερα συχνό εάν η υποκείμενη αιτία του πονόλαιμου είναι μια λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος

• Ρινική συμφόρηση

Εάν ο πονόλαιμος προκαλείται από αλλεργίες ή ιογενή λοίμωξη, μπορεί επίσης να παρουσιάσετε ρινική συμφόρηση, ρινική καταρροή ή οπισθορρινική καταρροή

• Κόπωση

Ο πονόλαιμος μπορεί να συνοδεύεται από ένα γενικό αίσθημα κόπωσης. Η ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού σε μια λοίμωξη ή φλεγμονή μπορεί να συμβάλει σε αυτό το σύμπτωμα

• Πρησμένοι λεμφαδένες

Οι λεμφαδένες που βρίσκονται στο λαιμό μπορεί να γίνουν ευαίσθητοι και πρησμένοι ως απάντηση στη λοίμωξη ή τη φλεγμονή που προκαλεί τον πονόλαιμο

• Πυρετός

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο πονόλαιμος μπορεί να συνοδεύεται από πυρετό, ειδικά αν προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη όπως ο στρεπτόκοκκος

Πότε θα πρέπει να επισκεφθώ τον γιατρό;

Ενώ οι περισσότερες περιπτώσεις πονόλαιμου υποχωρούν από μόνες τους μέσα σε λίγες ημέρες, ορισμένες καταστάσεις απαιτούν ιατρική φροντίδα. Συμβουλευτείτε έναν γιατρό εάν:

• Τα συμπτώματα επιμένουν
• Παρουσιάζεται έντονος πόνος και δυσκολία στην κατάποση
• Εμφανίζεται υψηλός πυρετός (πάνω από 38,3°C)
• Παρουσιάζονται πρησμένες αμυγδαλές ή λευκές κηλίδες στο πίσω μέρος του λαιμού
• Εμφανίζεται δυσκολία στην αναπνοή

Πώς γίνεται η διάγνωση σε περίπτωση πονόλαιμου;

Για να διαγνώσει την αιτία του πονόλαιμου, ένας ωτορινολαρυγγολόγος μπορεί:

• Να πραγματοποιήσει φυσική εξέταση του λαιμού, ελέγχοντας για ερυθρότητα, πρήξιμο ή ορατά σημάδια λοίμωξης
• Να συλλέξει ένα επίχρισμα λαιμού για ένα γρήγορο τεστ στρεπτόκοκκου ή πιο σωστά καλλιέργεια για τον εντοπισμό βακτηριακών λοιμώξεων
• Εξετάζει το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, τα συμπτώματα και την πρόσφατη έκθεση σε αλλεργιογόνα ή ερεθιστικά
• Να γίνει ενδοσκόπηση του λάρυγγα και του αεραγωγού με κατάλληλη κάμερα και εξοπλισμό

Ποια είναι η θεραπεία του πονόλαιμου;

Η θεραπευτική προσέγγιση για τον πονόλαιμο εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία του:

• Συμπτωματική ανακούφιση

Τα παυσίπονα που χορηγούνται χωρίς συνταγή, όπως η ακεταμινοφαίνη ή η ιβουπροφαίνη, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου και της φλεγμονής του λαιμού

• Ιογενείς λοιμώξεις

Συνιστάται ξεκούραση, ενυδάτωση και μέτρα αυτοφροντίδας, όπως η χρήση υγραντήρα και η αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων

• Βακτηριακές λοιμώξεις

Αντιβιοτικά, τα οποία συνταγογραφούνται συνήθως για τη θεραπεία βακτηριακών λοιμώξεων, όπως η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα. Είναι ζωτικής σημασίας να ολοκληρώσετε την πλήρη πορεία των αντιβιοτικών όπως έχει συνταγογραφηθεί

• Αλλεργίες

Η αποφυγή αλλεργιογόνων, η χρήση ρινικών σπρέι ή αντιισταμινικών μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του πονόλαιμου που προκαλείται από αλλεργίες

• Πονόλαιμος που σχετίζεται με παλινδρόμηση

Συχνά συνιστώνται τροποποιήσεις του τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένων των διαιτητικών αλλαγών, της απώλειας βάρους και της αποφυγής των τροφών που προκαλούν την παλινδρόμηση. Μπορεί να συνταγογραφηθούν φάρμακα που μειώνουν το οξύ του στομάχου

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πονόλαιμος είναι μια προσωρινή ενόχληση που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με μέτρα αυτοφροντίδας και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Ωστόσο, τα επίμονα ή σοβαρά συμπτώματα απαιτούν ιατρική φροντίδα για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτιών. Με την κατανόηση των συνήθων αιτιών, την αναγνώριση των συμπτωμάτων, τη γνώση του πότε να ζητήσετε ιατρική συμβουλή και την τήρηση των κατάλληλων στρατηγικών θεραπείας, τα άτομα μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την ταλαιπωρία του πονόλαιμου και να αποκαταστήσουν τη συνολική τους ευεξία. Να θυμάστε, η διατήρηση καλών πρακτικών υγιεινής, η ενυδάτωση και η υποστήριξη ενός υγιεινού τρόπου ζωής αποτελούν το κλειδί για την πρόληψη και τη διαχείριση των επεισοδίων πονόλαιμου.

Όμως ένας πονόλαιμος που επιμένει ή επιδεινώνεται πρέπει άμεσα να μας οδηγήσει στον ωτορινολαρυγγολόγο διότι τίθεται ζήτημα ασφάλειας του αεραγωγού, της αναπνοής και της κατάποσης με δυνητικά επικίνδυνες επιπλοκές.

Ο Καμπέσης Γεώργιος είναι Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος με ιδιωτικό ιατρείο στο Παγκράτι. Είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά το πέρας των σπουδών του, έλαβε την ειδικότητα της Ωτορινολαρυγγολογίας από την Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών "Ιπποκράτειο". Υπηρετώντα