Διάστρεμμα αστραγάλου: Πως προκαλείται και ποια η αντιμετώπιση;

Δρόσος Βασίλειος

Φυσικοθεραπευτής

25 Απρ 2025

Διάστρεμμα αστραγάλου ονομάζεται ο τραυματισμός που προκύπτει όταν ο αστράγαλος στρίψει απότομα, τεντώνοντας ή σκίζοντας τους συνδέσμους που συγκρατούν μαζί τα οστά του, σταθεροποιούν τις αρθρώσεις του και αποτρέπουν την υπερβολική του κίνηση πέραν του επιτρεπτού εύρους. Τα συμπτώματα του διαστρέμματος είναι ιδιαίτερα ενοχλητικά και περιλαμβάνουν πόνο, μώλωπες και πρήξιμο. Η θεραπεία του διαστρέμματος εξαρτάται από τη σοβαρότητά του, αλλά τις πλείστες φορές, για την πλήρη αποκατάσταση του αστραγάλου είναι αρκετή η λήψη φυσικοθεραπείας και μέτρων αυτοφροντίδας, όπως η εφαρμογή πάγου, η ξεκούραση, η ανύψωση και η χρήση μη συνταγογραφούμενων παυσίπονων.

Τι είναι το διάστρεμμα αστραγάλου;

Το διάστρεμμα αστραγάλου ή αλλιώς διάστρεμμα ποδοκνημικής, είναι ένας συνηθισμένος τύπος τραυματισμού στον ιστό που συνδέει και στηρίζει τα οστά του αστραγάλου (σύνδεσμος). Συγκεκριμένα, διάστρεμμα ονομάζεται το σχίσιμο ή το τέντωμα του συνδέσμου κατά τη μετακίνηση του αστραγάλου πέραν του επιτρεπτού - φυσιολογικού εύρους κίνησης. Οι πλείστες περιπτώσεις διαστρεμμάτων προκαλούνται από πτώσεις ή απότομη συστροφή ή κύλιση του αστραγάλου. Η σοβαρότητα του διαστρέμματος του αστραγάλου, εξαρτάται από τον αριθμό των συνδέσμων που εμπλέκονται, την έκταση του σκισίματος και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων που προκαλούνται.

Οι περισσότερες περιπτώσεις διαστρεμμάτων θεραπεύονται με συντηρητικές θεραπείες, όπως η χρήση πάγου, η ανύψωση του αστραγάλου, η χρήση μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, με απλές ασκήσεις αποκατάστασης, καθώς και φυσικοθεραπεία. Ωστόσο, σε περίπτωση που το πρήξιμο και ο πόνος επιμένουν για αρκετές ημέρες, επιβάλλεται αξιολόγηση της σοβαρότητας της κατάστασης για χορήγηση καταλληλότερης θεραπείας ή φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα αποκατάστασης. Αν και πάλι τα συμπτώματα δεν παρουσιάσουν βελτίωση, τότε ο ιατρός προτείνει χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης των τραυματισμένων συνδέσμων.

Σε περίπτωση που ένα διάστρεμμα παραμείνει αναντιμετώπιστο για χρόνια, ο αστράγαλος μπορεί να αποδυναμωθεί, καθιστώντας τον επανατραυματισμό του (υποτροπή) πιο πιθανό. Τα επαναλαμβανόμενα διαστρέμματα μπορούν να οδηγήσουν σε διάφορα προβλήματα, όπως ο χρόνιος πόνος στον αστράγαλο, η αστάθεια και η αρθρίτιδα.

Ποια τα είδη του διαστρέμματος αστραγάλου;

Υπάρχουν διάφορα είδη διαστρέμματος του αστραγάλου, τα οποία καθορίζονται από τον βαθμό της σοβαρότητάς του. Συγκεκριμένα, τα διαστρέμματα αστραγάλου ταξινομούνται ως ακολούθως:

• Διάστρεμμα αστραγάλου πρώτου βαθμού: Πρόκειται για ήπιο διάστρεμμα, το οποίο χαρακτηρίζεται από το τέντωμα ενός συνδέσμου. Προκαλεί ήπιο πρήξιμο, μώλωπες και ήπιο πόνο κατά την κίνηση. Ο ασθενής μπορεί να βάλει λίγο βάρος στο πόδι του
• Διάστρεμμα αστραγάλου δευτέρου βαθμού: Πρόκειται για μέτριο διάστρεμμα, το οποίο χαρακτηρίζεται από υπερβολικό τέντωμα και σκίσιμο ενός συνδέσμου. Προκαλεί οίδημα, μώλωπες και μέτριο πόνο κατά την κίνηση. Ο ασθενής δυσκολεύεται να βάλει βάρος στο πόδι του
• Διάστρεμμα τρίτου βαθμού: Πρόκειται για σοβαρό διάστρεμμα, το οποίο χαρακτηρίζεται από πλήρη σκίσιμο ενός συνδέσμου. Προκαλεί σημαντικό πρήξιμο, μώλωπες και σοβαρό πόνο κατά την κίνηση. Ο αστράγαλος είναι ασταθής και ο ασθενής δεν μπορεί να βάλει βάρος στο πόδι του χωρίς να νιώσει έντονο πόνο. Το περπάτημα είναι πολύ δύσκολο

Ποια τα συμπτώματα του διαστρέμματος αστραγάλου;

Τα συμπτώματα που προκαλεί το διάστρεμμα του αστραγάλου είναι ανάλογα με τη σοβαρότητά του και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Πόνος, ειδικά όταν ασκείται πίεση στον αστράγαλο
• Πρήξιμο (οίδημα) στον αστράγαλο
• Μώλωπες στον αστράγαλο
• Ευαισθησία κατά το άγγιγμα του αστραγάλου
• Δυσκολία στο περπάτημα
• Αστάθεια αστραγάλου
• Μούδιασμα αστραγάλου
• Ακαμψία αστραγάλου

Ποια η διάγνωση του διαστρέμματος αστραγάλου;

Όταν υπάρχει υποψία διαστρέμματος του αστραγάλου, ο ιατρός προχωρά σε φυσική εξέταση, η οποία δυστυχώς για τον ασθενή είναι επώδυνη, διότι για να εντοπίσει τον σύνδεσμο που έχει επηρεαστεί, μετακινεί τον αστράγαλο με διάφορους τρόπους. Με βάση τη σοβαρότητα του πρηξίματος, την ένταση του πόνου και τη σοβαρότητα των μωλώπων, ο ιατρός μπορεί να προσδιορίσει και τον βαθμό της σοβαρότητας του διαστρέμματος.

Ακολούθως, ο ιατρός θα προχωρήσει σε μια σειρά από διαγνωστικές εξετάσεις, όπως η ακτινογραφία, για να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει σπάσιμο στο οστό του αστραγάλου και η μαγνητική τομογραφία, για να αποκτήσει μια πιο λεπτομερή εικόνα για το εσωτερικό του αστραγάλου.

Ποια η θεραπεία του διαστρέμματος αστραγάλου;

Για την πλειοψηφία των διαστρεμμάτων του αστραγάλου, οι ιατροί συνιστούν τους ακόλουθους τρόπους θεραπείας τις πρώτες 24 - 48 ώρες μετά τον τραυματισμό:

• Προστασία: Χρήση πατερίτσας για υποστήριξη του αστραγάλου και χρήση νάρθηκα για περιορισμό της κίνησής του
• Ανάπαυση: Περιορισμός δραστηριοτήτων που ασκούν πίεση στον αστράγαλο, όπως η άσκηση και το τρέξιμο, οι οποίες επιδεινώνουν τον πόνο
• Πάγος: Εφαρμογή πάγου ή κρύων κομπρεσών, αρκετές φορές την ημέρα, για 20 λεπτά τη φορά. Οι κρύες κομπρέσες μειώνουν το πρήξιμο
• Συμπίεση: Χρήση ελαστικού επιδέσμου στον αστράγαλο, για μείωση του πρηξίματος
• Ανύψωση: Ανύψωση αστραγάλου σε μαξιλάρια, σε υψηλότερο επίπεδο από την καρδιά. Η ανύψωση μειώνει το πρήξιμο και τον πόνο

Σε περίπτωση σοβαρού διαστρέμματος που προκαλεί σημαντικό πρήξιμο, έντονο πόνο και προβλήματα βάδισης, ο ιατρός στρέφεται σε μη χειρουργικές διαδικασίες, χρήση μη συνταγογραφούμενων παυσίπονων, φυσικοθεραπείες και χειρουργικές διαδικασίες:

• Φάρμακα

Μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα, όπως η παρακεταμόλη και η ιβουπροφαίνη, ανακουφίζουν τον πόνο. Τζελ και κρέμες ιβουπροφαίνης μειώνουν τον πόνο και το πρήξιμο. Σε περίπτωση που τα μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα δε βελτιώσουν την κατάσταση, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας

• Άσκηση

Μετά τον τραυματισμό, ο αστράγαλος πρέπει να ξεκουράζεται για μερικές ημέρες. Ωστόσο, η μετακίνησή του θα πρέπει να ξεκινήσει σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα μετά τον τραυματισμό, για επίσπευση της αποκατάστασης. Συγκεκριμένες ασκήσεις αποκατάστασης βελτιώνουν τα συμπτώματα και προωθούν την επούλωση. Σε περίπτωση που ο πόνος δεν υποχωρήσει μετά το πέρας μιας εβδομάδας, μιλήστε εκ νέου με τον ιατρό σας

• Φυσικοθεραπεία

Για τη θεραπεία των ήπιων διαστρεμμάτων δε χρειάζεται πάντα φυσικοθεραπεία, ωστόσο, τα σοβαρά διαστρέμματα που δε βελτιώνονται σε διάστημα μιας εβδομάδας μόνο με τη συντηρητική θεραπεία, χρίζουν και ωφελούνται από τη φυσικοθεραπεία. Μιλήστε με τον ιατρό και τον φυσικοθεραπευτή σας

• Χειρουργική επέμβαση

Σε σπάνιες περιπτώσεις τα διαστρέμματα αστραγάλου χρήζουν χειρουργικής επέμβασης. Αν όμως ο αστράγαλος είναι ραγισμένος και ο πόνος δε βελτιώνεται, επιβάλλεται αξιολόγηση από ορθοπαιδικό χειρούργο, ο οποίος θα κρίνει αν χρειάζεται χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης ή όχι

Πόσο διαρκεί η αποκατάσταση του διαστρέμματος αστραγάλου;

Ο χρόνος που χρειάζεται ένα άτομο για πλήρη ανάρρωση από ένα διάστρεμμα αστραγάλου, θα εξαρτηθεί από τη σοβαρότητα της κατάστασής του.

Τα ήπια και μέτρια διαστρέμματα επουλώνονται εντός 2 - 3 εβδομάδων, αλλά το πρήξιμο και ο πόνος τείνουν να διαρκούν περισσότερο. Τα πολύ σοβαρά διαστρέμματα χρειάζονται αρκετούς μήνες για να επουλωθούν, ειδικά αν χρειάστηκαν χειρουργική επέμβαση.

Ωστόσο, νοουμένου ότι η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, ο ασθενής θα πρέπει να ενημερώνεται από τον ιατρό του για το πότε μπορεί να επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες με ασφάλεια.

Συνοπτικά, το διάστρεμμα αστραγάλου είναι ένας πολύ κοινός τραυματισμός, κυρίως για τους αθλητές. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα άβολη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από ενοχλητικά συμπτώματα, κυρίως τις πρώτες 24 - 48 ώρες μετά τον τραυματισμό, όπως ο πόνος και το πρήξιμο. Τα πλείστα ήπια διαστρέμματα ανακουφίζονται με ήπιες (σπιτικές) θεραπείες, όπως η χρήση πάγου, η ανάπαυση, η ανύψωση και η χρήση μη συνταγογραφούμενων παυσίπονων. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις επιβάλλεται χειρουργική επέμβαση. Σε περίπτωση διαστρέμματος με συμπτώματα που δεν παρουσιάζει βελτίωση σε διάστημα πέραν της μιας εβδομάδας, επιβάλλεται αξιολόγηση από ιατρό και φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα αποκατάστασης.

Ο Δρόσος Βασίλειος είναι Φυσικοθεραπευτής και διατηρεί το ιδιωτικό κέντρο φυσικοθεραπείας "3D Therapy" στην Κυψέλη. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φυσικοθεραπείας του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Αθήνας (Τ.Ε.Ι. Αθήνας). Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, μετέβη στη Φινλανδία, όπου μετεκπαιδεύτηκε στη Φυσικοθεραπεία στο Turku University Hos